انقلاب اسلامی ایران: مقایسه «نظریه رهبری مذهبی» با دیگر نظریه ها

ظهور انقلاب اسلامی ایران، با ماهیتی جدید یک حکومت 2500 ساله را برهم زد و تاثیری شگفت بر نهضت های رهایی بخش در جهان به ویژه در کشورهای اسلامی داشت. ازاین رو توجه نظریه پردازان علوم سیاسی و اجتماعی را نیز به خود جلب نمود. در این نوشتار سعی شده است تا تاثیر بر نظریه های رایج و تولد نظریه های جدید درباره انقلاب اسلامی مورد تامل قرار گیرد؛ بنابراین پرسش این پژوهش آن است که انقلاب اسلامی ایران چه تاثیری بر نظریه های انقلاب داشته و باعث ایجاد چه نظریه هایی شده است؟ نویسندگان این پژوهش بر آن اند که انقلاب اسلامی که از درون مکتب شیعه با نگاهی جدید به منصه ظهور رسید و با بنیان های درونی خود نظریه های انقلاب را از تحلیل خویش ناتوان ساخت و در اثر نواندیشی دوباره برای فهم این انقلاب جدید در دنیای مدرن، نظریات پسا انقلاب اسلامی همچون نظریات انقلاب ها در کشور های جهان درحال توسعه، نظریه پست مدرن، نظریه عرفانی و نظریه رهبری مذهبی رخ نموده اند. هدف این مقاله، مقایسه نظریه رهبری مذهبی با برخی نظریه های مشابه و تاثیر واقعه بزرگ انقلاب اسلامی در نظریه پردازی در این باب است. به نظر می رسد، این نظریه در مقایسه با نظریه های دیگر، قدرت تبیین بیشتری داشته باشد. روشی که برای این پژوهش در نظر گرفته شده، روش اسنادی-تحلیلی است.