بررسی تاثیر کشت دراز مدت نیشکر بر برخی ویژگی های شیمیایی خاک های کشت و صنعت کارون ، استان خوزستان

تغییر کاربری اراضی و کشت درازمدت نیشکر می تواند ویژگی های شیمیایی و کیفیت خاک را تحت تاثیر قرار دهد. مطالعه تغییرات ویژگی های خاک در اراضی تحت کشت در درازمدت می تواند به بهبود مدیریت کشاورزی کمک کند. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های شیمیایی خاک های تحت کشت درازمدت نیشکر و خاک بکر مجاور به منظور ارزیابی تغییرات ایجاد شده در اثر تغییر کاربری اراضی و کشت دراز مدت بود. این پژوهش در اراضی کشت و صنعت کارون در منطقه دیمچه شوشتر در استان خوزستان انجام شد. این مطالعه بر اساس آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور مزرعه در 7 سطح و عمق در سه سطح (عمق های 30-0 ،60-30 و 90-60 سانتی متری) و در سه تکرار انجام شد. نمونه های خاک از 6 مزرعه تحت کشت دراز مدت نیشکر و یک مزرعه بکر مجاور آن ها جمع آوری شدند. خاک های بررسی شده به مدت بیش از 4 دهه تحت کشت نیشکر هستند. سپس برخی ویژگی های شیمیایی خاک به روش های استاندارد اندازه گیری شدند. پ هاش و قابلیت هدایت الکتریکی عصاره گل اشباع، سدیم محلول خاک، مواد آلی خاک به روش اکسیداسیون تر، کربنات کلسیم معادل به روش تیتراسیون با اسیدکلریدریک، گچ خاک به روش استون اندازه گیری شد. همچنین فسفر قابل دسترس خاک با استفاده از عصاره گیری با بی کربنات سدیم نیم مولار به روش اولسن و پتاسیم قابل دسترس با استفاده از عصاره گیری با استات آمونیوم یک نرمال اندازه گیری شد. نتایج نشان داد تغییر کاربری اراضی و کشت درازمدت نیشکر سبب تغییر ویژگی های شیمیایی خاک شد. تفاوت معنی داری در مقدار پ هاش خاک های مزارع تحت کشت نیشکر و خاک بکر مجاور مشاهده نشد. تغییر کاربری اراضی و کشت درازمدت نیشکر سبب کاهش قابلیت هدایت الکتریکی، سدیم محلول خاک، کربنات کلسیم معادل، گچ خاک در اعماق مختلف خاک شد. کشت درازمدت نیشکر سبب کاهش معنی دار مقدار پتاسیم قابل دسترس (2/63 تا 9/77 درصد) در عمق 0-30 سانتی متری خاک، شد. نتایج همچنین نشان داد درصد ماده آلی و فسفر قابل دسترس خاک در اراضی تحت کشت دراز مدت نیشکر به طور معنی داری بیش تر از مزرعه بکر مجاور بود. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد تغییرات ویژگی های شیمیایی در خاک سطحی (30-0 سانتی متری) بیش تر از سایر عمق ها (60-30 و 60-90 سانتی متری) بود. نتایج این پژوهش نشان داد ویژگی های شیمیایی خاک در مزارع مختلف نیشکر در پاسخ به تغییر کاربری اراضی و کشت دراز مدت نیشکر تغییر معنی داری کردند. پتاسیم تبادلی خاک به عنوان شاخص حساسی نسبت به کشت دراز مدت نیشکر شناسایی شد. چنین به نظر می رسد پایش ویژگی های شیمیایی خاک به منظور مدیریت اراضی و حفظ کیفیت خاک های بررسی شده لازم می باشد.