سخن سردبیر

نوع مقاله:
یادداشت تحریریه (دارای رتبه معتبر)
چکیده:

دگرگونی های شدید جوی که با غرش هوا و آذرخش همراه هستند، یکی دیگر از مشکلات انسان اولیه بود که پیامدهای بد آن همچون سیل، طوفان و گردباد، مرگ و نیستی به همراه می آورد. انسان نخستین نمی توانست درک کند که چرا و به چه دلیل هوای آرام، ناگهان تغییر چهره داده و تبدیل به هیولایی می گردد. در شرایطی که انسان اولیه در تاریکی غارها و جنگل ها پنهان شده بود، با فکر نارسای خود، آذرخش را نمادی از قهر و غضب طبیعت می انگاشت. در افسانه ها آمده است که توفان و سیل گسترده ای، بخش بزرگی از سرزمین های میانرودان (بین النهرین) را پوشانیده و زیان های زیادی را به بار آورده است. این گونه سیل های گسترده و توفان های عظیم در گذشته های دور نیز وجود داشته و همان گونه که می بینیم در زمان حال نیز در گوشه و کنار جان روی می دهد.
75 درصد مردم جهان در مناطقی زندگی می کنند که حداقل یک بار تحت تاثیر یکی از مخاطرات طبیعی بوده اند. بر اساس آمار جهانی، رخداد مخاطرات طیبعی در سطح کره زمین رو به افزایش است. در این بین، رخداد سیلاب با شتاب بیشتری افزایش داشته است. در کشور ایران نیز آمارهای رسمی نشان می دهند که از دهه چهل تاکنون هرچند که تعداد رخداد سیلاب روندی کاهشی داشته اما تلفات و خسارات آن تا بیش از دو و نیم برابر افزایش داشته است. سالیانه حدود هفتاد درصد از اعتبارات کاهش اثرات بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه، صرف جبران خسارات سیلاب می شود. سیلاب در تقسیم بندی بسیاری از مراجع مانند سازمان ملل متحد در زمره مخاطرات هواشناسی قرار دارد. البته همواره بحث ها و انتقادات زیادی توسط پژوهشگران و کارشناسان حوزه مخاطرات در این مورد وجود داشته است. هرچند که عامل اصلی این رخداد به ویژگی های بارش بویژه شدت بارندگی بستگی دارد، لیکن عوامل طبیعی و انسان زاد گوناگون در نحوه و شدت رخداد این پدیده نقش دارند. ویژگی های زمین شناسی و زمین ریخت شناسی مانند میزان نفوذپذیری، نوع آبراهه ها، ویژگی های مهندسی نهشته ها و غیره نقش مهمی در میزان تولید رواناب دارند. از سوی دیگر، علم زمین شناسی بویژه نتایج مطالعات کواترنری می تواند کمک شایانی به تعیین پهنه های سیلابی داشته باشد. بارندگی های شدید اواخر سال 1397 و اوایل سال 1398 و پیرو آن وقوع سیلاب های بزرگ و ویرانگر در سطح وسیعی از کشور بویژه استان های گلستان، خوزستان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و فارس، پس از یک دوره طولانی خشکسالی و کاهش تعداد رخداد سیلاب موجب تلفات انسانی و خسارات زیادی گردید. مخاطرات طبیعی مانند سیلاب، زمین لرزه و ناپایداری های دامنه ای با دوره های بازگشت مختلف و گاه بسیار طولانی، پدیده هایی برگشت پذیر هستند. این دوره های بازگشت نباید موجب احساس امنیت کاذب و غفلت در انجام مطالعات و پیشگیری های لازم گردد.
زبان:
فارسی
در صفحه:
1
لینک کوتاه:
magiran.com/p1989418 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!