اثر محدودیت خوراکدهی بر عملکرد، قابلیت هضم، فراسنجه های خونی و ویژگی های کشتار در بره های سنجابی

غالب پژوهش های انجام شده در حوزه محدودیت خوراکدهی، القای دوره رشد جبرانی را نیز در دستور کار خود داشته و در رابطه با عملکرد پروار دام در شرایط محدودیت خوراکدهی دائمی (اعمال محدودیت در کل دوره پروار) و به ویژه در جیره های کنسانتره ای اطلاعات چندانی در دسترس نیست. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر اعمال محدودیت کمی در خوراک مصرفی بره های نر نژاد سنجابی بر عملکرد رشد، غلظت فراسنجه های سرم، قابلیت هضم اجزای شیمیایی جیره و وزن برخی اجزای غیرلاشه ای به انجام رسید. این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و هفت تکرار و با استفاده از 21 راس بره نر نژاد سنجابی (با میانگین سنی 9±90 روز و دامنه وزنی 25/3±5/29 کیلوگرم) انجام شد. جیره آزمایشی بر اساس جداول انجمن ملی تحقیقات (2007) تنظیم گردید. بره ها پس از شیرگیری به طور تصادفی در بین تیمارهای آزمایشی توزیع شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) مصرف آزادانه خوراک در کل دوره پروار (شاهد)؛ 2) خوراکدهی در سطح 90 درصد از مصرف آزاد و 3) خوراکدهی در سطح 80 درصد از مصرف آزاد در کل دوره پروار بودند. خوراک مصرفی هر بره روزانه و افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک هر سه هفته یکبار محاسبه شدند. به منظور تعیین غلظت برخی فراسنجه های خونی، در روزهای 1، 42 و 84 آزمایش از ورید وداج بره ها خونگیری به عمل آمد. قابلیت هضم اجزای شیمیایی جیره با استفاده از نشانگر خاکستر نامحلول در اسید مورد بررسی قرار گرفت. پس از اتمام دوره 84 روزه رکوردبرداری، چهار بره از هر تیمار کشتار و درصد لاشه و وزن اجزای غیرلاشه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. میانگین افزایش وزن روزانه به طور خطی با کاهش سطح مصرف خوراک کاهش یافت (01/0P<) و ضریب تبدیل خوراک تحت تاثیر محدودیت خوراکدهی قرار نگرفت. مقدار وزن زنده، وزن بدن خالی، وزن لاشه گرم، و اوزان سر، دنبه، کلیه ها، چربی بطنی و دستگاه گوارش خالی در تیمار 3 در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری کاهش یافت (05/0P<). به استثنای وقوع کاهش معنی دار در غلظت انسولین و گلوکز سرم خون (05/0P<)، محدودیت خوراکدهی تاثیری بر غلظت دیگر فراسنجه های اندازه گیری شده در سرم خون شامل پروتئین کل، کراتینین، اوره، کلسترول، اسیدهای چرب غیراستریفه و نیز غلظت هورمون های تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) نداشت. اعمال محدودیت خوراکدهی به استثنای قابلیت هضم چربی خام (05/0P<) تاثیری بر قابلیت هضم ماده خشک و دیگر اجزای شیمیایی جیره نداشت. اعمال محدودیت خفیف در خوراک مصرفی تضعیف عملکرد رشد بره های نر پرواری سنجابی را به دنبال داشت؛ لذا محدود کردن خوراک مصرفی بره های پرواری در کل دوره پروار به بهره برداران توصیه نمی شود.