بررسی مدل اشغال مرال (Cervus elaphus) در زیستگاه های جنگلی هیرکانی (مطالعه موردی: پارک ملی گلستان)

حفظ تنوع زیستی یکی از اهداف اصلی حفاظت و مدیریت حیات وحش است و نابودی زیستگاه یکی از بزرگترین تهدیدها برای تنوع زیستی سراسر جهان شناخته شده است. گوزن ها دارای گونه های مختلفی در جهان هستند که در ایران فقط سه گونه از این خانواده وجود دارد و بزرگ ترین آن مرال است . این گونه جز گونه های پرچم دار محسوب می شود و بررسی وضعیت حفاظتی این گونه برای مدیریت اکوسیستم حایز اهمیت است. در پژوهش حاضر، مدل اشغال مرال در پارک ملی گلستان مورد بررسی قرار گرفت. عمده ترین اهداف انجام این پژوهش، بررسی مدل اشغال مرال و عوامل موثر بر میزان اشغال این گونه و تعیین مقدار اشغال مرال در گستره زیستگاه بود. در این تحقیق، منطقه مورد مطالعه بر پایه نقشه های GIS و با استفاده از ابزار هاوتس تولز به شبکه های 3×3 کیلومتری تقسیم شد. اندازه هر شبکه با فرض میزان جابه جایی گونه موردنظر انتخاب شد. درون هر شبکه سه ترانسکت خطی (هر یک از تراسکت ها به طول 500 متر) با جهت شمالی-جنوبی و به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شد. تاثیر نه متغیر با میزان اشغال بررسی شد. نتایج نشان داد که مقدار اشغال 87/0 و نرخ کشف 81/0 بود. هم چنین، از بین نه متغیر بررسی شده، چهار متغیر شامل فاصله از جاده، تنوع گونه های درختی، غنای گونه های درختی و فاصله از زمین های کشاورزی به عنوان موثرترین عوامل در نرخ اشغال و نرخ کشف مرال شناخته شد.