بررسی ظرفیت زیستی وردپای اکولوژیکی شهرستان مشهد

در چند دهه گذشته مصرف بی رویه منابع طبیعی، رشد شتابان شهرنشینی و گسترش فعالیت های صنعتی سبب تخریب محیط زیست و ناپایداری جوامع شهری شده است. شهرستان مشهد با مشکلات و مسایل عدیده ای از قبیل افزایش جمعیت، توسعه گردشگری، آلودگی محیط زیست و کاهش توان اکولوژیکی روبرو است، بنابراین، تلاش برای اندازه گیری شاخص های متعدد سنجش پایداری این شهر امری ضروری است. در این پژوهش سعی شده است از طریق محاسبه ظرفیت زیستی و ردپا و مقایسه آن ها با یکدیگر، در شهرستان مشهد در سال های 1385 و 1390 توان اکولوژیکی شهر ارزیابی شود. ظرفیت زیستی با اندازه گیری مساحت زمین های زراعی، چرا، ماهی گیری و زمین ساخته شده، محاسبه و در ردپای اکولوژیکی علاوه بر پارامترهای ذکر شده، پارامتر زمین، انرژی نیز اندازه گیری شد. برای محاسبه این مقادیر و تبدیل مساحت زمین های به دست آمده به هکتار جهانی به ازای هر نفر در شهرستان مشهد از فاکتورهای عملکرد و معادل استفاده شد. نتایج حاصله از مقایسه ظرفیت زیستی و ردپای اکولوژیکی به دست آمده در سال های 1385و 1390 بیانگر کسری اکولوژیکی 2/2 و 5/2 هکتار جهانی در شهرستان مشهد است. به علاوه نتایج به دست آمده نشان داد که ظرفیت زیستی شهرستان مشهد متناسب با ردپای اکولوژیکی آن نیست و در ساختار شهری مشهد ناپایداری مشاهده می شود، به عبارتی بین عرضه و تقاضا تعادلی وجود ندارد.