اهداف و کارکردهای کنسولگری بریتانیا و تعامل آن با کمپانی هند شرقی در شیراز (1925-1903 م/ 1344-1321 ه. ق)

از سده 19م. سیاست انگلستان در ایالت فارس، ایجاد امنیت در راه های ارتباطی با هدف توسعه تجارت بود. در این راستا دولت بریتانیا اقدام به تاسیس یکی از سازمان های هماهنگ کننده به نام «کنسولگری» کرد. این پژوهش برآنست با روش توصیفی-تحلیلی درپی پاسخ به این سوال باشد که کنسولگری بریتانیا در شیراز، درصدد دست یابی به چه اهداف و کارکردهایی بود و نحوه تعامل آن با کمپانی هند شرقی چگونه بود؟ یافته های پژوهش بیانگر آن است که قصور دولت مرکزی و فقدان قدرت محلی در فارس، باعث ایجاد ناامنی در راه ها شد که درنتیجه به تجارت بریتانیا زیان هایی وارد کرد. این مساله کنسول ها را بر آن داشت تا برای حفظ منافع خود و برقراری امنیت، دست به اقداماتی بزنند؛ ازجمله، دخالت در امور داخلی حکومت فارس، تصمیم به تجزیه آن، برقراری روابط مستقیم با سران قبائل و عشایر، اعزام قشون هندی، دادن اولتیماتوم به دولت مرکزی و اخطار به حکام محلی مبنی بر دخالت نظامی و تشکیل نیروی مستقلی به نام «پلیس جنوب». کنسولگری بریتانیا در شیراز در ماموریت خود از ظرفیت های نظامی، مالی و اداری کمپانی هند شرقی بهره می برد و تحت اداره کل سیاسی هند بود و سخنگوی کمپانی، در دستگاه اداری فارس استقرار داشت. صادرات به بمبئی و دیگر بنادر مهم هند، از طرف فارس صورت می گرفت.