وضعیت پراکنش کنه های سخت ناقلین تب خونریزی دهنده کریمه -کنگو دام های مناطق مرزی شمال غرب ایران

کنه های سخت از مهمترین انگل های خون خوار اجباری و خارجی مهره داران می باشند که باعث پراکنش انتقال بسیاری از عوامل بیماری زا از جمله بیماری های آربو ویروسی، بورلیایی، ریکتزیایی و...می شوند. این مطالعه به منظور تعیین وضعیت کنه های سخت ناقلین تب خونریزی دهنده کریمه - کنگو انجام شد. این مطالعه به صورت توصیفی-مقطعی در شهرستان های اهر و کلیبر استان آذربایجان شرقی انجام شد. با توجه به وجود دو منطقه کوهستانی و جنگلی مناطق مورد مطالعه به صورت خوشه ای-تصادفی انتخاب و نمونه گیری به روش مستقیم و با پنس از روی حیوان انجام شد، نمونه های جمع اوری شده با استفاده از کلید های شناسایی معتبر تشخیص داده شدند. در این مطالعه 1400 دام (1000 راس گوسفند ،200 راس بز، 180 راس گاو، 20 راس گاومیش) مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد دام 2022 عدد کنه سخت جدا گردید که به طور متوسط میزان آلودگی کنه در هر راس دام 44/1 عدد بود و به تفکیک دام، در هر راس گاو (25/9)، گاومیش (9/0)، (گوسفند (32/0) و بز (11/0) عدد بود. کنه های صید شده شامل 498 عدد (63/24%) نر، 741 عدد (65/36%) ماده و 782 عدد (67/38%) نمف و یک عدد لارو بودند. از نظر تنوع کنه های صید شده مرکب از چهار جنس هیالوما (82/88%)، ریپی سفالوس(8/8%)، درماسنتور(58/1%) و همافیزالیس (8/0%)، بودند که از جنس هیالوما سه گونه هیالوما آناتولیکوم (22/39%)، هیالوما مارژیناتوم (15/9%)، هیالوما آسیاتیکوم (69/0%)، سایر هیالوما (04/1%)، نمف هیالوما (67/38%) و یک عدد لارو (05/0%)، از جنس درماسنتور گونه مارژیناتوس (58/1%)، از جنس ریپی سفالوس دو گونه ریپی سفالوس بورسا (19/5%) و ریپی سفالوس سانگینوس (61/3%)، از جنس همافیزالیس3 گونه همافیزالیس سولکاتا (59/0%)، همافیزالیس پونکتتا (15/0%) و همافیزالیس کانسینا (05/0%) شناسایی گردیدند. با توجه به این که کنه هیالوما فون غالب منطقه بوده و این جنس در انتقال انواع عوامل بیماریزا از جمله تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، بابزیوز، تیلریوز، آناپلاسما و... نقش مهمی را ایفا می نماید. لازم است مرکز مدیریت بیماری های واگیر استان و اداره دامپزشکی با همکاری سایر ارگان ها تمهیدات لازم را جهت مبارزه با آنها انجام دهند.