مقایسه اثر روش‏های مختلف فیلترکردن جریان‏های روزانه برای جداسازی جریان پایه (مطالعه موردی: رودخانه های غرب دریاچه ارومیه)

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه روش‏های مختلف جداسازی دبی پایه براساس آمار یازده ساله (1380-1390) جریان روزانه پنج ایستگاه آب‏سنجی واقع در غرب دریاچه ارومیه بود. به این منظور، از روش‏های محدوده زمانی ثابت، محدوده زمانی جابه جاشونده، حداقل موضعی، الگوریتم لاین و هالیک با چهار فیلتر عددی و اکهارت با دو فیلتر عددی استفاده شد. پس از آن، مقادیر شاخص جریان پایه به دست آمده با استفاده از معیارهای همبستگی جریان، میانگین مطلق خطا و مجذور میانگین مربعات خطا تحلیل شد. نتایج نشان داد میانگین سالیانه شاخص مربوطه برای تمامی ایستگاه ها در کل دوره بین 5/74 و 8/89 در نوسان است که نشان دهنده مشارکت زیاد آب‏های زیرسطحی در تامین جریان این رودخانه هاست. همچنین، نتایج نشان داد در تمامی ایستگاه ها الگوریتم لاین و هالیک با فیلتر عددی 9/0 و در کنار آن، روش اکهارت با فیلتر 9/0 مناسب‏ترین روش برای استخراج جریان پایه بودند. این دو روش منتخب می‏توانند در غیاب روش‏های ردیابی با مواد شیمیایی، برای استخراج جریان پایه در منطقه مطالعه شده مفید باشند. پس از انتخاب بهترین روش، جریان پایه در ایستگاه های بند، بابارود و تپیک با استفاده از داده های بلندمدت جریان محاسبه شده و تاثیر احداث سد و مصارف کشاورزی بر دبی پایه بحث شد. سپس، روند سالانه جریان پایه ایستگاه بند با استفاده از آزمون من-کندال بررسی شد. نتایج تحلیل روند نشان داد جریان پایه این ایستگاه روند نزولی معنا‏داری دارد.