بررسی میزان نیترات در برخی از سبزی های کشت شده در شهرستان های پلدختر و خرم آباد در استان لرستان

میزان نیترات یکی از مهمترین فاکتورهای تعیین کیفیت در سبزیجات است. امروزه به دلیل استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی حاوی ازت برای تسریع رشد رویشی‏، بسیاری از سبزی ‏ها دارای درصد بالایی نیترات در رژیم غذایی انسان است. هدف از اجرای این تحقیق بررسی غلظت نیترات در 4 گونه سبزی کشت شده در دو شهرستان پلدختر و خرم‏آباد است. در این تحقیق میزان نیترات 4 گونه سبزی شامل تره ایرانی، ریحان، نعنا، تربچه (غده و برگ) کاشته شده در مزارع سبزیکاری شهرستان های خرم آباد و پلدختر مورد اندازه گیری قرار گرفت. از مزارع مزبور بصورت تصادفی از هر گونه سبزی سه نمونه  kg2 از قسمت مورد مصرف آن جمع‏آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. میزان نیترات مطابق دستورالعمل موسسه آب و خاک ایران اندازه‏ گیری شد. بدین منظور پس از آماده سازی نمونه ‏ها جذب آنها با دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج  nm580 اندازه‏ گیری و با توجه به منحنی استاندارد میزان نیترات در سبزیجات مختلف تخمین زده شد. نتایج تجزیه واریانس داده‏ ها نشان داد اثر نوع سبزی ‏ها بر میزان نیترات تجمع یافته در دو منطقه خرم‏ آباد و پلدختر به همراه تیمار شاهد معنی‏ دار بود. مقایسه میانگین داده ‏ها نشان داد، متوسط نیترات در سبزی های مورد مطالعه شهرستان خرم آباد به ترتیب شامل غده تربچه (mg/kg 27017)، ریحان (mg/kg 9500)، تره ایرانی (mg/kg 8408)، برگ تربچه (mg/kg 8231) و نعنا (mg/kg 5450) و در شهرستان پلدختر به ترتیب شامل غده تربچه (mg/kg 12933)، ریحان (mg/kg 9063)، تره ایرانی (mg/kg 6708)، برگ تربچه (mg/kg 6296) و نعنا (mg/kg 5454) بود که همگی بالاتر از حد مجاز توصیه شده برای مصرف است. متوسط تجمع نیترات سبزی های مزرعه شاهد به ترتیب شامل غده تربچه (mg/kg 1586)، ریحان (mg/kg 1134)، تره ایرانی (mg/kg 906)، برگ تربچه (mg/kg 794) و نعنا (mg/kg 662) بود که در محدوده مجاز برای مصرف قرار داشت. میزان نیترات اندازه گیری شده در g 100 بافت سبزی به ترتیب در غده تربچه (7/36)، ریحان (3/37)، تره ایرانی (2/74)، برگ تربچه (2/64) و نعنا (1/98) برابر بیشتر از حد مجاز مصرف روزانه است. با توجه به بالا بودن میزان نیترات در سبز های مورد مطالعه پیشنهاد می گردد که در مصرف این سبزیجات احتیاط نموده و نیترات سبزی های تولید شده در استان لرستان در فصول مختلف سال مورد ارزیابی قرار گیرد.