بررسی توزیع مکانی و دسته بندی شاخص توفان های گرد و غبار (DSI) با استفاده از روش گشتاور خطی

پدیده گرد و غبار یکی از رویدادهای مخرب و رایج در مناطق خشک و بیابانی جهان است. این پدیده آثار زیان باری بر روی زندگی انسان و محیط زیست دارد. توفان های گرد و غبار افزون بر هدر رفت خاک، ایجاد خسارات اقتصادی به بخش های صنعتی، کشاورزی و شریان های ارتباطی، می تواند باعث تهدید حیات انسان هم از نظر سلامتی و هم تولید مواد غذایی شود. هدف از این پژوهش، تحلیل مکانی شاخص گرد و غبار (DSI) در 44 ایستگاه سینوپتیک کشور است. بر این اساس نخست شاخص توفان های گرد و غبار با استفاده از داده های ساعتی گرد و غبار برای هر ایستگاه، به کمک شاخص (DSI) محاسبه شد. سپس، با استفاده از میانگین ماهانه شاخص توفان گرد و غبار، تحلیل منطقه ای با استفاده از روش گشتاور خطی انجام شد. براساس نتایج تحلیل منطقه ای، کشور به 6 منطقه همگن از منظر شاخص توفان گرد و غبار تقسیم شد. نتایج حاصل از تخمین منطقه ای نشان داد که تابع توزیع پیرسون 3 به عنوان بهترین تابع توزیع منطقه ای برای گروه های همگن 1، 4، 5، 6 و تابع لجستیک تعمیم یافته برای گروه های همگن 2 و 3 است. نتایج برآورد و تحلیل مکانی شاخص گرد و غبار، در بسیاری از پژوهش های محیط زیستی، تصمیم سازی و فرآیند مدیریت برنامه های بیابان زدایی و مقابله با توفان های گرد و غبار به کار می رود.