بررسی آثار رفاهی و زیست محیطی پرداخت یارانه به تحقیق و توسعه و اخذ مالیات بر مصرف انرژی

سیاست گذاری در زمینه بهبود کیفیت محیط زیست، از جمله مواردی است که در سال های اخیر، مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است. وضع مالیات بر مصرف انرژی فسیلی و پرداخت یارانه به سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه از جمله سیاست های به کار گرفته شده به منظور تغییر در قیمت های نسبی و به دنبال آن ایجاد انگیزه اقتصادی برای کاهش آلودگی هوا می باشد. در این راستا تحقیق حاضر با استفاده از یک الگوی تعادل عمومی محاسبه پذیر، به بررسی پیامدهای رفاهی و آثار زیست محیطی، ناشی از به کارگیری این دو سیاست، برای اقتصاد ایران، پرداخته است. نتایج نشان می دهد که اخذ مالیات بر مصرف انرژی فسیلی، منجر به کاهش شاخص های مصرف، سرمایه گذاری فیزیکی و سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه شده و سطح رفاه را کاهش می دهد. پرداخت یارانه به تحقیق و توسعه نیز منجر به کاهش شاخص های مصرف و سرمایه گذاری فیزیکی و در مقابل افزایش در سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه می‏شود. اما تغییر در میزان رفاه، در نتیجه به کارگیری این سیاست، از رفتار غیرخطی پیروی می‏نماید، به گونه ای که میزان رفاه در نرخ های پایین اعطای یارانه افزایش و در نرخ های بالاتر کاهش می یابد. از آن جایی که با به کارگیری هردو ابزار، شاهد کاهش آلودگی هوا و هزینه های اجتماعی ناشی از آن خواهیم بود، می توان انتظار داشت که بخشی یا تمامی اثر کاهشی این سیاست ها بر سطح رفاه تعدیل گردد.