بررسی پرداخت های غیررسمی و عوامل موثر بر آن در بیمارستان های دولتی بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت

پرداخت های غیررسمی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه یک مانع جدی و اساسی در راه بهبود نظام سلامت محسوب می شود و اثرات نامطلوبی بر عملکرد نظام سلامت دارد. در این راستا طرح تحول نظام سلامت، با هدف کاهش پرداخت از جیب و کاهش پرداخت های غیر رسمی در کشور اجرا شد. مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان پرداخت های غیر رسمی در بیمارستان های دولتی انجام گردید.
این مطالعه که از نوع پژوهش های پیمایشی بود به روش توصیفی- تحلیلی در سال 1396 در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. جامعه پژوهش، تمام بیماران بستری دو بیمارستان عمومی بزرگ شهر زاهدان بوده که تعداد 500 بیمار به روش تصادفی ساده متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد بود که به روش مصاحبه داده ها گردآوری شدند. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS V22  و آمار توصیفی و آزمون کای اسکور تحلیل شد.
 
در این مطالعه 98 درصد مصاحبه شوندگان مرد بودند و 484 نفر(8/96 %) از بیماران در منطقه شهری سکونت داشتند. حدود 2 درصد از بیماران پرداخت غیررسمی داشته اند و میانگین پرداخت غیررسمی به پرستاران سه میلیون ریال بود. بالاترین میزان پرداخت غیر رسمی در بخش زایشگاه با حدود 50% بود. پزشکان هیچ گونه دریافت غیر رسمی نداشتند. همچنین تمام بیماران مورد بررسی مخالف این نوع پرداخت ها بودند.
میزان پرداخت غیر رسمی در بیمارستان های دولتی جنوب کشور پس از طرح تحول نظام سلامت به میزان کم و محدودی می باشد. شرایط اقتصادی ضعیف بیماران و اجرای مناسب طرح تحول نظام سلامت را می توان از عوامل پایین بودن پرداخت های غیر رسمی دانست. ارائه راهکارها از جمله نظارت مستمر بر عملکرد کارکنان، واقعی تر شدن تعرفه ها در کنار تقویت نهادهای بیمه ای، گامی موثر جهت حذف پرداخت های غیر رسمی می باشد.
کلمات کلیدی: طرح تحول نظام سلامت، پرداخت غیر رسمی، بیمارستان