زمین‏ شناسی، پتروگرافی و ژئوشیمی عناصر اصلی، فرعی و جزئی در فرآیند کائولینیتی شدن در کانسار کائولن آرازگونی، جنوب قره آغاج، استان آذربایجان شرقی

کانسار کائولن آرازگونی در استان آذربایجان شرقی و در 18 کیلومتری جنوب قره آغاج مرکز شهرستان چاراویماق واقع گردیده است. محدوده مورد نظر در زون بندی های زمین شناسی ایران، بخشی از نوار ولکانو-پلوتونیک ارومیه-دختر است. بخش اعظم منطقه مورد نظر از سنگ های آتشفشانی با ترکیب داسیت-آندزیتی الیگومیوسن تشکیل شده است که تحت تاثیر دگرسانی گرمابی به شدت دگرسان گردیده اند. مشاهدات پتروگرافی نشان می دهد که کانی های اصلی داسیت – آندزیت ها شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن، کوارتز، بیوتیت و آلکالی‏فلدسپار بوده و بافت پورفیریتیک غالب است. آنالیزهای XRD نشان می دهد که کانی های کائولینیت، آلبیت و کوارتز به عنوان کانی های اصلی حضور دارند که توسط مقادیر کمی ارتوکلاز، میکا، ایلیت، پیروفیلیت، مونت موریلونیت و آناتاز به عنوان کانی های فرعی همراهی می شوند. محاسبه تغییرات جرم نشان می دهد عناصر اصلی و جزئی در فرآیند کائولینیزاسیون در کانسار کائولن آرازگونی نسبت به سنگ منشا: 1) غنی شده اند (شامل عناصر SiO2 , Al2O3 , V , Zr , Nb) 2) تهی شده اند (شامل عناصر Fe , Ti , Ca , Na , K , Mn , Mg , P , Ba , Sr , Cu , Zn , Cr , Pb , Ni , Ga , Mo Ce , La , Dy , Eu , Er , Gd , Hf , Lu , Nd , Pr , Re , Sm , Ta , Tb , Y , Yb , U , Th). مشاهدات صحرائی و مطالعات میکروسکوپی نشان دهنده دخیل بودن فرآیند های هیپوژن و سوپرژن در تشکیل این ذخیره کائولن می باشد. تجزیه و تحلیل های انجام شده نشان می دهد که عواملی نظیر ماهیت اسیدی محلول های دگرسان کننده، تغییرات pH، جذب سطحی، روبش و تمرکز، ثبت در فاز های نئومورف، حضور در فازهای کانیایی مقاوم، میزان پایداری کانی های اولیه، هتروژن بودن سنگ مادر و تغییر در شدت دگرسانی از جمله عواملی بوده اند که نقش ارزنده ای در رفتار عناصر طی تکوین این کانسار داشته اند.