ارزیابی اثر ترکیب سه گانه ی عسل، زعفران و سعد کوفی بر عملکرد ذهنی دانشجویان: یک مطالعه ی آزمایشی

تقویت حافظه از مدت ها پیش مورد توجه دانشمندان بوده و امروزه بیشتر توجهات در این زمینه به سمت استفاده از ترکیبات شیمیایی و گاهی مخرب جلب شده است؛ در حالی که فرضیه ای مبنی بر تاثیر ترکیبات طبیعی مانند عسل، زعفران و سعد کوفی در تقویت حافظه با توجه به محتویات آنتی اکسیدانی و آلکالوئیدها مطرح می باشد. پژوهش حاضر به ارزیابی تاثیر ترکیب سه گانه ی فوق بر عملکرد ذهنی دانشجویان پرداخت. این مطالعه ی پایلوت از نوع کارآزمایی بالینی شاهددار بود که بر روی 60 نفر از دانشجویان رشته ی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 97-1396 انجام گرفت. نمونه ها به صورت تصادفی به گروه های مداخله (30 میلی گرم زعفران، 5 گرم عسل و 500 میلی گرم سعد کوفی) و شاهد (500 میلی گرم نشاسته و 5 گرم شیره ی نبات)، تقسیم شدند. رژیم غذایی معمول دانشجویان از طریق فرم ثبت تغذیه، سه روز متوالی پیش از شروع مطالعه و سه روز متوالی پس از اتمام مداخله ثبت و ریزمغذی های دو گروه طبق نرم افزار Nutritionist مقایسه و همسان سازی گردید. نمونه ها دو ماه ترکیبات مذکور را به صورت کپسول دو بار در روز استفاده کردند. آزمون یادگیری کلامی- شنیداری Rey (Rey Auditory Verbal Learning Test یا RAVLT) پیش از شروع مطالعه و پس از دو ماه، اجرا و مقایسه گردید. گروه های مورد بررسی از نظر سن و جنسیت تفاوت معنی داری نداشتند (050/0 < P). همچنین، گروه ها از نظر ریزمغذی های رژیم غذایی دو ماهه همسان سازی شدند (050/0 < P). نتایج RAVLT در خرده آزمون یادآوری کلمات توسط آزمودنی در نوبت 2 برای گروه شاهد پیش و پس از انجام مداخله متفاوت بود (004/0 = P)، اما میان دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت (050/0 < P). استفاده ی دو ماهه از ترکیب سه گانه ی «عسل، زعفران و سعد کوفی» در دانشجویان، منجر به بهبود عملکرد ذهنی بر اساس RAVLT در مقایسه با گروه شاهد نشد. در این زمینه اطلاعات کمی در اختیار است. انجام مطالعات بیشتر با استفاده از سایر آزمون های حافظه، مدت درمان طولانی تر، تغییر دز درمانی، تنوع بیشتر در رشته های تحصیلی و جوامع مختلف توصیه می گردد.