سمیت تنفسی دو اسانس گیاهی نانوکپسوله شده با غلظت زیر کشنده گاز فسفین در کنترل سه گونه آفت انباری

در این پژوهش اسانس دو گیاه زیره سبز Cuminum cyminum و اسطوخودوس Lavandula angustifolia با استفاده از روش امولسیون تبخیر حلال در مقیاس نانوکپسول سنتز شد و اثرات سمیت تنفسی آنها روی سه گونه آفت انباری مهم شپشه گندم (Sitophilus granarius)، شپشه آرد (Tribolium castaneum) و شپشه دندانه داربرنج (Oryzaephilus surinamensis) مطالعه گردید. علاوه براین، غلظت های زیر کشنده گاز فسفین در تلفیق با نانوکپسول های حاوی اسانس گیاهان جهت کاهش دز مصرفی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نانوکپسول های سنتز شده با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی، میکروسکوپ الکترونی عبوری و طیف سنجی تبدیل فوریه مادون قرمز تایید گردید. آنالیز ترکیبات شیمیایی اسانس های زیره سبز و اسطوخودوس با استفاده از GC-MS، نشان داد که ترکیبات آلفاپینن (63/44 درصد) و لینالیل استات (74/61 درصد) به ترتیب بیشترین ترکیبات موجود در اسانسهای مورد مطالعه بودند. نتایج نشان داد که هر دو فرم خالص و نانوکپسوله شده اسانس زیره سبز موثرتر از اسانس اسطوخودوس بود. علاوه بر این، نانوکپسوله کردن اسانس ها، منجر به افزایش دوام و خاصیت کشندگی آنها گردید. از آنجائیکه کمترین و بیشترین میزان LC50 فرم خالص (5/38 و 18/58 میکرولیتر/لیتر هوا) و نانوکپسوله شده (5/182 و 85/278 میکرولیتر /لیتر هوا) زیره سبز به ترتیب مربوط به شپشه گندم و شپشه آرد بود، لذا به عنوان حساسترین و مقاوم ترین حشرات مورد مطالعه تعیین شدند. در آزمایشات مربوط به اثر تلفیقی گاز فسفین و فرمولاسیون نانوکپسول مشخص شد که تلفیق آن ها با مقادیر کاهش یافته گاز فسفین می تواند به عنوان راهکاری مناسب در کنترل آفات انباری مورد استفاده قرار گیرد.