تاثیر حالت های احتمالی تغییر کاربری/پوشش زمین بر مولفه های سیمای سرزمین در آبخیز تالار

پژوهش حاضر با هدف بررسی و پیش بینی تغییرات سنجه های سیمای سرزمین در آبخیز تالار در استان مازندران برنامه ریزی شده است. نقشه های کاربری/پوشش زمین در سال های 1368، 1379 و 1393 با به کارگیری الگوریتم ماشین بردار پشتیبان تهیه و با استفاده از مدل ساز تغییر سرزمین در حالت های مختلف تغییر کاربری/پوشش برای سال 1409 پیش بینی شد. توان انتقال و پیش‎ بینی تغییرات به ترتیب با استفاده از روش های پرسپترون چندلایه و زنجیره ی مارکوف مدل سازی شد. سنجه های سیمای سرزمین شامل درصد پوشش سیمای سرزمین، تعداد لکه، تراکم لبه، تراکم لکه، شاخص بزرگ ترین لکه، شاخص شکل سیما، شاخص پراکندگی و مجاورت و نسبت چولیدگی لبه در سال های بررسی شده، وحالت های ممکن تغییر کاربری/پوشش زمین با استفاده از نرم افزار Fragstats استخراج و تغییرات آن بررسی شد. نتایج نشان داد که روند تغییرات سنجه های درصد پوشش سیمای سرزمین، تعداد لکه، تراکم لبه، تراکم لکه، شاخص بزرگ ترین لکه، و شاخص شکل سیما در سال های بررسی شده در کاربری های جنگل و مرتع کاهشی، و در سایر کاربری ها افزایشی است. مهم ترین عوامل موثر بر تغییر کاربری/پوشش در حالت های بررسی شده ارتفاع، فاصله از زمین های جنگلی و مرتعی و احتمال تجربی برای تغییر شناخته شد. میانگین افزایش تعداد لکه در حالت های تداوم روند فعلی تغییر کاربری، جنگل زدایی و توسعه ی زمین های مسکونی به ترتیب 43/2، 8/9 و 7/9% بود. برای بهبود وضعیت سلامت آبخیز تالار پیشنهاد می شود مناطق مختلف نیازمند احیا با توجه تغییرات کاربری/پوشش ناصحیح اولویت بندی شوند، و در مناطقی که تغییر در حالت های تغییر کاربری/پوشش زمین در آن ها پیش بینی شد، با درنظرگرفتن شرایط آمایش سرزمین اقدام های پیش گیرانه و حفاظتی تعیین و انجام شود.