تاثیر کشت مخلوط جو (Hordeum vulgare L.) و شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) بر ویژگی های کمی علوفه

جهت بهینه سازی نسبت و آرایش کاشت در مخلوط جو و شبدر آزمایشی بصورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آرایش کاشت در پنج سطح (مخلوط ردیفی 1:1(M1)، مخلوط ردیفی 2:2 (M2)، مخلوط نواری 3:3 (M3)، مخلوط نواری 4:4 (M4) و مخلوط درهم (M5)) بعنوان کرت اصلی و نسبت کاشت نیز در پنج سطح (مخلوط افزایشی 50% شبدر + 100% جو (R5)، مخلوط افزایشی 25% شبدر + 100% جو (R4)، مخلوط جایگزینی 50% جو + 50% شبدر(R3) همرا با جو خالص (R2) و شبدر خالص (R1)) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش حاکی از تاثیر معنی دار (P<0.01) آرایش و نسبت کاشت بر وزن خشک علوفه وهمچنین عملکرد پروتئین بود. بیشترین وزن خشک علوفه از کشت جو خالص (14731 کیلوگرم در هکتار) و مخلوط درهم (12857.9 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. بیشترین عملکرد پروتئین نیز از نسبت کاشت جو خالص (1962.2 کیلوگرم در هکتار) و آرایش کاشت مخلوط درهم (1584.38 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. اثر آرایش کاشت بر نسبت برابری زمین معنی دار نبود ولی نسبت کاشت بر نسبت برابری زمین تاثیرمعنی دار داشت (P<0.01). بیشترین نسبت برابری زمین متعلق به نسبت کاشت R5 (1.28) و آرایش کاشت M4 (1.23) بود. تاثیر آرایش و نسبت کاشت بر ضریب ازدحام نسبی (K) معنی دار نبود ولی بیشترین مقدار ضریب ازدحام نسبی متعلق به نسبت کاشت R4 (35.33) وکمترین مقدار متعلق به R5 (23.24-) بود. اثر آرایش و نسبت کاشت بر شاخص تهاجم معنی دار بود، منفی شدن شاخص تهاجم شبدربیانگر مغلوب بودن شبدر در کشت مخلوط بوده و همانگونه که آشکار شد جو دارای قابلیت رقابتی بیشتر برای تسخیر منابع در کشت مخلوط بود. شاخص های اقتصادی کاهش عملکرد واقعی (AYL) وسودمندی اقتصادی (IA) بیانگر مزیت کشت مخلوط جو و شبدرنسبت به حالت تک کشتی بوده بطوریکه بیشترین سودمندی اقتصادی در نسبت کاشت مخلوط R4 (7262833 ریال) و آرایش کاشت مخلوط M4 (4974840 ریال) حاصل گردید.