ارزیابی تحمل به سرما در اکوتیپ های فتان بلند (Festuca arundinacea L.) در شرایط مزرعه و کنترل شده

فستوکا (Festuca sp.) یک گونه پرکاربرد و با اهمیت جهت مراتع، تعلیف دام و فضای سبز شهری است. اکوتیپ های متعددی از این گونه در ایران رشد می کنند و برای موفقیت در کشت و رشد مناسب آنها در مناطق تحت تنش، اطلاعات کمی در دسترس می باشد. زمستان های سرد از جمله ویژگی های مناطق معتدله در ایران است. از این رو، انتخاب اکوتیپ های متحمل به سرمای فستوکا جهت کشت در این مناطق ضروری است. به این منظور، آزمایشی با هدف ارزیابی تحمل به سرما در اکوتیپهای فتان بلند (Festuca arundinacea L.) در شرایط مزرعه و کنترل شده به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو شرایط مزرعه و کنترل شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 انجام شد. در مزرعه عامل اصلی دو تاریخ کاشت پاییزه (15 مهرماه و 15 آبان ماه) و عامل فرعی شامل 23 اکوتیپ جمعآوری شده از نقاط مختلف ایران بود و در شرایط کنترل شده اکوتیپ های فتان کشت شده در زمان های مشابه با مزرعه در معرض چهار دمای شاهد (دمای محیط طبیعی)، 14-، 17- و 20- درجه سانتیگراد) قرار گرفتند. نتایج آزمایش مزرعه ای نشان داد که اثر متقابل تاریخ کاشت × اکوتیپ بر روز تا سبز شدن، درصد بقاء، عملکرد دانه و زیستتوده معنی ‎دار بود. درصد بقاء اغلب اکوتیپ ها در کشت دوم بیشتر از کشت اول بود، با وجود این در اکثر اکوتیپ های با تاخیر در کشت، روز تا سبز شدن، عملکرد دانه و زیست توده کاهش داشت. در شرایط کنترل شده، اثر تاریخ کاشت × اکوتیپ بر درصد بقاء، سطح سبز و وزن خشک بوته معنی ‎دار بود. با تاخیر در کشت، درصد بقاء در اغلب اکوتیپ ها به طور معنی ‎داری افزایش یافت. تاخیر در کاشت، سبب کاهش وزن خشک در 52 درصد اکوتیپ ها شد. در هر دو شرایط مزرعه و کنترل شده اکوتیپ های اصفهان- ایستگاه قزوه 1375، بروجن، داران، داران- دامنه، گندمان- سناجان، مشهد، ساری، گلستان و قوچان- سیدآباد از نظر درصد بقاء، وزن خشک و عملکرد نسبت به سایر اکوتیپ ها دارای برتری معنی ‎داری بودند و متحمل ترین اکوتیپ ها معرفی شدند.