مقدمه ای بر پژوهش عملیاتی

نویسنده:
پیام:
نوع مقاله:
یادداشت تحریریه (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
 
کرت لوین (1947-1890) Kurt Lewin را بنیانگذار پژوهش عملیاتی Action Research می دانند. کاربردی که وی از پژوهش عملیاتی در نظر داشت عبارت بود از: پاسخ گویی به یک مساله اجتماعی که با مشارکت فعال گروهی از مردم در یک فرآیند یادگیری، به منظور حمایت از تغییرات در نظام اجتماعی آنها و با استفاده از ابزار پژوهش صورت می پذیرد [1]. از همین رو، پژوهش عملیاتی به طور سنتی به عنوان رویکردی به پژوهش در نظر گرفته می شود که بر پایه حل مساله و بر اساس رابطه یک موکل (Client) و یک پژوهش گر (Researcher)  با هدف حل مساله و تولید دانش مشارکتی رخ می دهد. بنابراین، ایده کلیدی پژوهش عملیات به کارگیری رویکرد علمی برای مطالعه و پیدا نمودن راه حل برای مسائل اجتماعی و سازمانی می باشد که با مشارکت فعال کسانی که این مشکلات را تجربه کرده اند، رخ می دهد [2].
برای پژوهش عملیاتی، مفاهیم دیگری از جمله پژوهش عملیاتی مشارکتی (Participatory action research)، پژوهش مشارکتی (Participatory research) و پژوهش جامعه مدار مشارکتی (community-based participatory Research) هم در نظر گرفته می شود [2]. معانی که از هر یک از مفاهیم فوق برداشت می شود بسته به نوع مشارکت افراد جامعه در یک پژوهش عملیاتی دارد. برای مثال، در پژوهش عملیاتی مشارکتی، افراد شرکت کننده در مطالعه، خودشان مسئولیت انجام پژوهش را بر عهده می گیرند [1]. در پژوهش عملیاتی به دو ایده توسعه و تغییر بر اساس آموزش به طور همزمان پرداخته می شود. از همین رو، پژوهش عملیاتی با سایر روش های پژوهشی متفاوت می باشد. بنابراین، در نظام های سلامت و برای رفع مشکلات موجود می توان از پژوهش های عملیاتی بهره ی فراوانی برد [2].
برای مثال، در یک مطالعه با روش پژوهش عملیاتی مشارکتی، محققین دانشگاهی دو مامای جوان بومی را در  جنوب شرقی کوئینزلند Queensland استرالیا به عنوان همکار پژوهش گر آموزش دادند. هدف از انجام این مطالعه، بهبود شرایط مادران باردار و نوزادان آنها در میان بومیان استرالیایی ساکن در منطقه بود. نتایج این مطالعه در شش ماهه اول نشان می دهد که دو مامای جوان آموزش دیده موفق شده اند که تغییرات مثبتی را در مراقبت های دوران بارداری منطقه تحت پوشش خود ایجاد نمایند. این همه به خاطر آن بود که دو مامای جوان موفق شده بودند تا با برقراری ارتباط موثر با بومیان به مسائل و مشکلات آنها در بارداری و پس از آن پی برده و سپس بر پایه دانش ایجاد شده، نسبت به رفع مشکلات موجود تا جای ممکن اقدام نمایند [3].  
زبان:
فارسی
صفحات:
323 تا 324
لینک کوتاه:
magiran.com/p2004244 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!