مطالعه ژنتیکی ارتباط خاک و زمین نما در منطقه خشک فاریاب، استان کرمان

جهت افزایش بهره وری از خاک در کشاورزی پایدار، آگاهی از ویژگی های مختلف آن ضروری می باشد. پژوهش حاضر به منظور مطالعه نحوه تشکیل، طبقه بندی، کانی شناسی و میکرومورفولوژی خاک های منطقه فاریاب در استان کرمان با رژیم رطوبتی و حرارتی اریدیک و هایپرترمیک، در سطوح ژئومورفیک مختلف انجام گرفت. اشکال اراضی منطقه شامل مخروط افکنه، دشت رسوبی، اراضی پست و تپه در منطقه بودند. بر روی هر واحد ژئومورفیک، یک یا چند خاک رخ حفر، تشریح و نمونه برداری شدند. نمونه های خاک تحت آزمایش های معمول قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با حرکت از واحدهای تپه و مخروط افکنه به سمت واحدهای پایین دست، بافت خاک سنگین تر، ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل، هدایت الکتریکی، پ هاش، نسبت سدیم جذبی، بیشتر و میزان گچ کمتر گردید. زیرگروه جدید Calcic Natrigypsids برای افزودن به تاکسونومی پیشنهاد می شود. کانی های رسی شامل ایلیت، پالیگورسکیت، کلریت، اسمکتیت، کائولینیت، ورمی کولیت و کوارتز می باشند. بیشترین میزان پالیگورسکیت در افق های تجمعی گچ در واحدهای تپه و مخروط افکنه بود و با حرکت به سمت واحدهای مرکزی دشت به میزان زیادی از مقدار آن کاسته و به میزان اسمکتیت افزوده شد. کانی های کائولینیت، ایلیت و کلریت، کانی های توارثی تشخیص داده شدند. بررسی مقاطع نازک نشان دهنده وجود کربنات کلسیم به شکل های نودول، پوشش در دیواره حفرات می باشد. همچنین بلورهای گچ به فرم عدسی شکل، کروی و بی شکل و یا پرشدگی و یا به صورت صفحات در هم قفل شده مشاهده شدند. پوشش رسی در افق ناتریک در موقعیت اراضی پست در دیواره کانال های خاک مشاهده شد. نتایج پژوهش، نمایانگر نقش مهم سطوح ژئومورفیک در تغییرپذیری ویژگی های خاک های منطقه مطالعاتی می باشد.