اثر زمان خارج سازی تاک از زیر خاک، زمان و شدت هرس برکاهش خسارت سرمای بهاره در تاکستان های مناطق سرد ایران

بسیاری از تاکداران مناطق سرد ایران برای حفاظت تاک در مقابل خسارت سرمای پاییز، زمستان و اوایل بهار، تاک های تربیت یافته در سیستم خزنده را در فصل پاییز زیر خاک می نمایند. در اوایل اردیبهشت بوته ها را از خاک خارج می کنند و هرس را تا زمان پدیدار شدن ساختار گل و تا اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد به تعویق می اندازند. هدف از این پژوهش بررسی بهترین زمان خارج سازی تاک ها ازخاک، زمان و شدت هرس بعد از مواجه شدن تاک ها با سرمای بهاره برای کاهش خسارت سرمازدگی بود. دو آزمایش در باغ مادری انگور رقم بیدانه سفید در دو سال (1394 و 1395) در تاکستان های شهرجاورسیان از توابع استان مرکزی به انجام رسید. آزمایش اول در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تیمار و شش تکرار و تیمارها شامل::T1 خارج سازی تاک ها در 25 اسفند، T2: خارج سازی تاک ها در 15 فروردین و T3: خارج سازی تاک ها در چهارم اردیبهشت (شاهد) بود. آزمایش دوم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار انجام شدو هر تیمار ترکیبی از مولفه های زمان هرس (29 اسفند، 19 فروردین و 8 اردیبهشت) و شدت هرس بر اساس تعداد جوانه ها (چهار، شش و هشت جوانه) بود. در هر دو سال آزمایش، تاک ها با سرمازدگی طبیعی از نوع تشعشی مواجه شدند. در آزمایش اول، تیمارT1 با کمترین درصد جوانه سبز شده (65 درصد)، بیشترین درصد خسارت سرمازدگی طبیعی را داشت و از اواسط فروردین به بعد، بهترین زمان خارج سازی بوته ها از خاک تشخیص داده شد. در آزمایش دوم، تعداد خوشه در جوانه های سبز شده (ضریب باردهی) در هرس های کوتاه (تیمارهای T2L1 وT3L1 به ترتیب با مقادیر 5/50 و 9/48 درصد) با تفاوت معنی دار نسبت به هرس های بلند (تیمارهای T1L3 وT2L3به ترتیب با 7/30 و 4/28 درصد) داشتند. از سوی دیگر تیمار T3L1با 6/24 تن در هکتار، بهترین عملکرد میوه را نشان داد. با توجه به این نتایج، در سیستم تربیت خزنده برای دست یابی به درصد بالای سبز شدن جوانه، ضریب باردهی و عملکرد مناسب در تولید انگور در شرایطی که بوته ها با سرمای تشعشی بهاره مواجه شده باشند، خارج سازی تاک ها از نیمه دوم فروردین به بعد و انجام هرس در زمان رویش سرآغازه های برگ در اوایل اردیبهشت توصیه می شود.