ارزیابی تناسب اراضی دشت زنجان برای کشت آبی گندم، یونجه و سیب زمینی با استفاده از شاخص تناسب تطبیقی

در پژوهش حاضر تلاش شده تا از طریق تلفیق درجات تناسب کیفی اراضی برای کشت آبی محصولات گندم، یونجه و سیب زمینی در دو منطقه هم جوار در دشت زنجان، شاخص تناسب تطبیقی (تناسب کلی) اراضی محاسبه شود. لذا در دو محدوده هم جوار واقع در دشت زنجان (شرق و غرب شهرک روی زنجان) به ترتیب با مساحت های تقریبی 4500 و 5500 هکتار از 56 و 68 نقطه نمونه برداری با فاصله های 1000 متر نمونه های خاک تهیه شد. پس از تعیین درجه تناسب اراضی برای کشت آبی گندم، یونجه و سیب زمینی بر اساس تجزیه نمونه های خاک، اطلاعات اقلیمی و زمین نما، نقشه های پیوسته تناسب کیفی اراضی با استفاده از تخمین گر کریجینگ تهیه شد. در نهایت، شاخص تناسب تطبیقی (تناسب کلی) اراضی به صورت میانگینی از درجات تناسب اراضی برای محصولات مختلف محاسبه و سپس درون یابی و پهنه بندی گردید. نتایج نشان داد که ویژگی های اسیدیته خاک برای سیب زمینی و درصد ذرات درشت خاک برای هر سه کاربری محدودیت هایی را ایجاد می کنند. مقایسه نقشه های تناسب اراضی نشان داد که در مقایسه با اراضی واقع در غرب شهرک صنعتی، اراضی شرق این شهرک تناسب بالاتری برای کشت یونجه و گندم دارند؛ حال آن که برای کشت سیب زمینی، کلاس تناسب بحرانی حاصل شد. مقایسه نقشه های توزیع مکانی شاخص تناسب تطبیقی (تناسب کلی) اراضی بیانگر مقادیر قابل توجه تغیرات مکانی این شاخص در شرق و غرب شهرک صنعتی روی بوده و در مجموع، تناسب کلی اراضی واقع در محدوده شرق بیشتر از اراضی واقع در محدوده غرب است.