تناوب واژگونگی در تصریف اضافه / ملکی در زبان کردی گویش سنندجی: تبیینی در چارچوب ساختواژه توزیعی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
مسئله ای حائز اهمیت در صرف اضافه / ملکی در زبان کردی گویش سنندجی شرایط حاکم بر واژگونگی رابطهنما در این ساختها است. در گروه اسمی معرفه و دارای وابسته صفتی، واژ «=æ » برای بیان رابطه اضافه/ملکی به کار میرود و چنانچه اسم فاقد وابسته صفت باشد، فارغ از معرفه یا نکره بودن، رابطه اضافه/ملکی با تکواژ «=i» بازنمایی میشود؛ بنابراین از چهار حالت ممکن برای ساخت اضافی و دو حالت ممکن برای ساخت ملکی، تنها در یک وضعیت، واژ «=æ » ظاهر میشود. همچنین این دو ساخت، تفاوت معنایی اندکی دارند و تنها ساخت ملکی حامل معنای تعلق است. پژوهش حاضر، با تمرکز بر مسائل فوق، ساختهای اضافه/ملکی را در چارچوب نظریه «ساخت واژه توزیعی» بررسی کرده و با تحلیل مراحل اشتقاق، دلیل شباهت ساختاری و محدودیتهای حاکم بر واژگونگی رابطهنما را در هر دو ساخت اضافه و ملکی، به صورتی واحد تبیین کرده است؛ درواقع در مراحل اشتقاق ساخت اضافی/ملکی، ارزش مشخصه های موجود در هسته EZ، نتیجه رقابت میان دو واژگونه «=æ » و «=i» را تعیین خواهند نمود. به این ترتیب، تنها زمانی که مشخصه های تعبیرناپذیر هسته EZ بتوانند بهصورت [EZ, +MOD, +DEF] ارزشگذاری شوند، واژگونه «=æ » در گره مربوطه درج میشود و در سه حالت ممکن دیگر، بنا بر اصل فرومشخص شدگی، واژ «=i»، در رقابت برگزیده میشود. همچنین تفاوت معنایی میان دو ساخت به مشخصه های صرفی متفاوت موجود در گره متمم رابطهنما وابسته است؛ در ساخت ملکی، هسته گروه صفتی بهعنوان متمم EZP دارای مشخصه تعبیرناپذیر [POSS] است که الزاما باید با ادغام متمم ملکی (ضمیر یا اسم)، بهصورت [+POSS] ارزشگذاری شود. وجود همین مشخصه عامل درج واژهای حامل این مشخصه در این گره و طبیعتا تمایز معنایی ساخت ملکی است؛ بنابراین تمایز معنایی دو ساخت به گره متمم EZP و نه خود گره EZ مربوط است.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
39 تا 58
لینک کوتاه:
magiran.com/p2007448
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!