الگوهای برهم کنش جت های جنب حاره و جبهه قطبی در بارش های سنگین بهار و پاییز ایران

در این پژوهش برهم کنش جت های جنب حاره و جبهه قطبی در بارش های سنگین بهار و پاییز ایران (2017-1988) بررسی شده است. برای نیل به این منظور، پس از شناسایی منطقه بیشینه تغییرات جت ها، با استفاده از تحلیل عاملی به روش مولفه مبنا (PCA) بر روی داده های ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال، چهار مولفه اصلی با تبیین 82 درصد از پراش داده ها تعیین شد. سپس با استفاده از روش تحلیل خوشه ای، روزهای واقع در هر خوشه و با روش همبستگی درون گروهی، روز نماینده هر خوشه مشخص شد. همچنین با دریافت داده های واگرایی، سرعت قائم جو (امگا)، تاوایی، رطوبت نسبی، رطوبت ویژه، دما و میانگین فشار تراز دریا از مرکز مطالعات میان مدت اروپا (ECMWF, European Centre for Medium-Range Weather Forecasts)، اثرات الگوهای برهم کنش جت ها بر رخداد بارش سنگین بررسی شد. نتایج پژوهش نشان دهنده تاثیرات متفاوت سه الگوی برهم کنش جت ها بر بارش سنگین است. به طوری که اثرات برهم کنش مستقیم ناشی از انطباق گردش واچرخندی جت جنب حاره بر گردش چرخندی جت جبهه قطبی باعث تمرکز بارش در ایستگاه های محدودی شده است؛ اما تاثیر برهم کنش غیر مستقیم ناشی از انطباق گردش چرخندی جت جنب حاره بر گردش وا چرخندی جت جبهه قطبی، بارش های گسترده ای را در پی داشته است. همچنین برهم کنش متقابل حاصل مجاورت گردش های وا چرخندی جت جنب حاره و چرخندی جت جبهه قطبی، بر تشدید فرآیند جبهه زایی و رخداد بارش در امتداد این جبهه ها موثر بوده است. مجاورت گردش های چرخندی جت جنب حاره و واچرخندی جت جبهه قطبی، برهم کنشی در پی نداشته و رخداد بارش سنگین در این الگو، فقط از گردش چرخندی جت جنب حاره متاثر شده است.