بست چاکنایی در زبان فارسی

چیستی بست یا انسداد چاکنایی در زبان فارسی همواره محل بحث و اختلاف نظر بوده است؛ برخی  آن را جزء واج های زبان فارسی می دانند و برخی آن را واج به شمار نمی آورند. پژوهش پیش رو کوششی برای برطرف نمودن این اختلاف نظرها و ابهام هاست. با این هدف، بست چاکنایی در واژه ها و بافت های گوناگون سبک رسمی زبان فارسی بررسی شد و فرایندهای واجی و محدودیت های تاثیرگذار بر رخداد و عدم رخداد این همخوان در واژه ها و بافت های گوناگون ارائه گردید. روش این مقاله توصیفی- تحلیلی در چارچوب نظریه بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 2004 /1993) است. البته پیش از ورود به تحلیل های نظریه بهینگی مراحل اشتقاق این فرایندها و تعامل آنها با هم بررسی شد. نتایج کلی این پژوهش نشان می دهد که بست چاکنایی فقط به عنوان تلفظ دو نویسه «همزه» (ء) و «ع» در وام واژه های عربی واج به شمار می رود. این همخوان در بقیه موارد آواست و وظیفه آن پرکردن آغازه هجا در ابتدا و میان واژه است.