واکاوی اختیارات ویژه مقام عالی حکومتی در وضعیت اضطراری ؛ نگاهی بر اندیشه کارل اسمیت و نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

تفکیک قوا با هدف تمرکز‌‌زدایی از قدرت، خواهان ایجاد توازن بین قوای سیاسی از طریق نظارت و پاسخگویی است. کارل اشمیت از برجسته‌ترین اندیشمندان فلسفه سیاسی، اندیشه سیاسی خود را بر مبنای اقتدار حاکم در وضعیت اضطراری و لزوم حفظ مصلحت نظام سیاسی پایه‌گذاری نمود. اقتدار مطلق حاکم اشمیتی ریشه در اندیشه الهی سیاسی وی داشت. این اندیشه در تعارض با اندیشه حاکمیت قانون و تفکیک قوا قرار داشته و به‌راحتی می‌توان با تمسک به چنین پنداشتی، حق‌ها و آزادی‌های عامه را تحت سیطره خیر حکومتی مورد تعرض قرار داد. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با مقرر داشتن نهاد ولایت‌فقیه به‌عنوان حاکم جامعه، وی را عالی‌ترین مقام حقوقی و سیاسی نظام حقوق اساسی ایران دانسته و جایگاه ویژه برای وی نسبت به قوای سه‌گانه سیاسی مقرر داشته است. اقتدار و صلاحیتی که برای ولی‌فقیه در باب تشخیص مصلحت عمومی و نظام مقرر شده است آثاری را در سپهر سیاسی ایران به وجود آورده است که برخی چهره‌های آن ازجمله در قانون اساسی هویدا گشته است.