مقایسه روشهای درونیابی زمینآماری (کریجینگ) برای تخمین شوری خاک و عملکرد گندم در مزرعه نمونه ارتش آق قلا
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
سابقه و هدف
در دهه اخیر دادههای به دست آمده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سامانه موقعیتیاب جهانی (GPS) و زمینآمار نقش مهمی در مطالعه توزیع مکانی ویژگیهای خاک داشتهاند و نتایج به دست آمده اغلب حاکی از این است که تغییرات ویژگیهای خاک میتواند در فواصل بسیار کوچک (در حد چند میلیمتر) تا فواصل طولانی (چندین کیلومتر) صورت گیرد. این پژوهش با هدف مقایسه روشهای مختلف درونیابی (کریجینگ) برای تعیین بهترین مدل در تهیه نقشه متغیرهای شوری خاک و عملکرد گندم در مزرعه نمونه ارتش آققلا اجرا گردید.
مواد و روش ها
به منظور مطالعه اثرات شوری خاک و تغییرات آن در طول فصل رشد گندم، با روش نمونهبرداری سیستماتیک از 101 نقطه در مزارع نمونه ارتش آققلا نمونه خاک تهیه شد و مقادیر EC و pH در دو مرحله رشد گندم و عملکرد متناظر آنها در مرحله برداشت اندازهگیری شد. به منظور درونیابی مقادیر شوری، کریجینگهای معمولی، جهانی و فصلی در تلفیق با پنج مدل واریوگرامی مورد آزمون قرار گرفتند. به این منظور مزرعه به چهار قسمت جداگانه تقسیم و مدلها به شکل جداگانه آزمون شدند.
یافته ها
نتایج حاصل از روشهای درونیابی کریجینگ نشان داد که از بین سه روش و پنج مدل انتخابی، روش کریجینگ معمولی با مدل نمایی در برآورد شوری خاک و کریجینگ جهانی با مدل نمایی در برآورد عملکرد گندم از دقت بالاتری برخوردار هستند. در این مطالعه رابطه معنیداری بین اختلاف شوری دو مرحله با عملکرد گندم مشاهده شد، به نحوی که به ازای هر واحد افزایش شوری، عملکرد به میزان 5/4 گرم کاهش یافت. همچنین نتایج آزمون خاک نشان داد که مقدار EC برای هر کدام از 4 واحد A، B، C و D، بسته به توپوگرافی و مساحت واحد متفاوت بود، به نحوی که در زمینه شوری خاک واحد A با طیف شوری پایینتر در دو مرحله نمونهبرداری، بیشترین عملکرد را نشان داد. طبق نتایج روشهای درونیابی در زمینه پیشبینی عملکرد گندم برای 4 واحد A، B، C و D، واحد A طیف عملکرد بیشتر و واحد B طیف عملکرد کمتری نسبت به واحدهای دیگر از خود نشان دادند. در واحد A شوری کمتر بود و صرفا رقم کوهدشت کشت میشد، در حالی که در سایر واحدها سایر ارقام نیز (لاین 17، مروارید، کوهدشت و 8019 N) کشت میشدند.
نتیجه گیری
در کل نتایج نشان داد که سامانه اطلاعات جغرافیایی در کنار سایر اطلاعات میتواند ابزار قدرتمندی برای تشخیص اثرات عوامل غیر زنده (نظیر شوری) بر کارکرد بوم نظامهای کشاورزی باشد. همچنین نتایج بر این واقعیت تاکید دارند که مزارع از نظر عوامل مختلف، در معرض نوسانهای مکانی گستردهای قرار دارند و به همین دلیل مدیریتهای متفاوتی را می طلبند.کلیدواژگان:
شوری خاک ، کریجینگ ، گندم ، RMSE ، نیمتغییرنما
زبان:
فارسی
صفحات:
1 تا 16
لینک کوتاه:
magiran.com/p2011542
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!