ویژگی های کارآزمایی های بالینی ایران: مطالعه 5000 مورد ثبت شده در IRCT

سالانه تعداد زیادی کارآزمایی بالینی در ایران انجام می شود اما اطلاع دقیقی از ویژگی های این مطالعات موجود نیست، هدف این مطالعه بررسی ویژگی های کلیدی این مطالعات است. داده های مربوط به کارآزمایی های بالینی ثبت شده در مرکز ثبت کارآزمایی های بالینی ایران در سالهای 1387تا 1392 از پایگاه داده و صفحه جستجوی وبسایت این مرکز استخراج گردید.     تعداد5049 کارآزمایی در بیش از 40 رشته تخصصی وارد مطالعه شدند. روند سالانه ثبت کارآزمایی ها  افزایشی بود. بیش تر مطالعات حجم نمونه کم تر از 70 داشته و شاخص حجم نمونه در گذر زمان روند افزایشی نداشت (میانه= 64، دامنه میان-چارکی=100-40 نفر). کارآزمایی های فاز سه 4/8% مطالعات را شامل شده و بیش ترآن ها (69%) حجم نمونه ای برابر یا کم تر از 100 داشتند (میانه= 75، دامنه میان چارکی= 120-50 نفر). اکثر مطالعات از تخصیص تصادفی استفاده نموده اند (2/87%) اما بیش تر آن ها گول دارو (3/65%) و کورسازی کامل (دوسویه و سه سویه، 8/55%) را بکار نبرده اند. حامی مالی 9/99% مطالعات از داخل کشور بود. از این میان، 2/92% کارآزمایی ها با حمایت مالی بخش دولتی و بقیه با حمایت بخش خصوصی انجام گرفته اند. تنها 1% کارآزمایی ها دارای حامی مالی از شرکت های داروسازی بوده و 2/90% کارآزمایی ها با بودجه دانشگاه ها انجام شده اند.  اکثر مطالعات محقق- محور بوده و توسط بخش دولتی حمایت شده اند. کوچک بودن حجم نمونه و عدم استفاده از تکنیک های کنترل تورش در اکثر کارآزمایی ها مشهود است. ظاهرا کمبود منابع مالی و عدم استفاده بهینه از امکانات و منابع موجود، موانع مهمی در انجام کارآزمایی های بالینی بزرگ درکشور هستند.