نظام مراقبت لیشمانیازیس در جمهوری اسلامی ایران: تاریخچه، ساختارها و فرایندها

کنترل لیشمانیازیس در هر کشور به ویژه در کشورهایی که این بیماری آندمیک است نیازمند طراحی و اجرای یک نظام مراقبت منسجم ملی است. ایران از قدیم به عنوان یکی از کشورهای آندمیک لیشمانیازیس در سطح دنیا مطرح بوده است. هدف از انجام مطالعه حاضر مروری بر نظام مراقبت لیشمانیازیس در ایران است. مطالعه حاضر شامل مرور داده های نظام مراقبت و گزارش ها و مستندات و گایدلاین های انتشاریافته مرتبط با مراقبت لیشمانیازیس در ایران، بررسی ساختارهای موجود و دیدگاه های مدیران و کارشناسان مرکز مدیریت بیماری های واگیر کشور در زمینه مراقبت این بیماری در ایران در سال 1397 بودند.  هم اکنون نظام مراقبت برای دو بیماری لیشمانیوز جلدی و لیشمانیوز احشایی در کشور اجرا می شود. گزارش موارد این بیماری ها به صورت ماهیانه است. علاوه بر بررسی سوابق اپیدمیولوژیک افراد مبتلا، درمان و پیگیری موارد و همچنین پیگیری اطرافیان مطابق راهنماهای اختصاصی هرکدام از این بیماری ها انجام می شود.  اگرچه در نظام مراقبت کنونی برای لیشمانیوزها در ایران، فرآیند گزارش دهی موارد در طی سال های اخیر بهبودیافته است، اما کم گزارش دهی موارد به ویژه در لیشمانیوز جلدی و پیچیدگی های اپیدمیولوژیک در زنجیره انتقال بیماری، ضرورت بازنگری و بهبود سیستم مراقبت کنونی را اجتناب ناپذیر می سازد. داده های سیستم مراقبت و کم نشدن موارد لیشمانیوز در ایران نشان می دهد که به نوآوری هایی برای تقویت کنترل این بیماری نیازمندیم.