بررسی و مقایسه روش های مختلف کشت قلمه نیشکر در شرایط خوزستان

نیشکر گیاهی است که از دیرباز برای تولید شکر و محصولات جانبی در استان خوزستان کاشت می شود و روش اصلی کاشت آن قلمه زنی است. با توجه به روش های مختلف کاشت قلمه نیشکر در خوزستان، این مطالعه در سال 1395 و با هدف بررسی این روش ها و استخراج شاخص های مناسب آن با توجه به شرایط این استان و در زمان معمول کاشت نیشکر در استان خوزستان (از نیمه دوم مرداد تا اوایل مهرماه) در کشت و صنعت حکیم فارابی اجرا شد. داده های این پژوهش نیز در حین کاشت از طریق مشاهده، تهیه عکس و گزارش نویسی به منظور جمع آوری اطلاعات خام، مصاحبه و توزیع پرسشنامه بین کارشناسان مجرب کشت و صنعت حکیم فارابی (25 نفر) صورت پذیرفت. در ابتدا، متغیرهای موثر برای شاخص های روش کاشت مناسب تعیین گردید. شاخص های هزینه، میزان کیفیت قلمه گذاری، ظرفیت مزرعه ای، تعداد حرکت تراکتور در زمین و ارگونومیک کار بررسی شد. برای تعیین روش مناسب کاشت از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. وزن دهی عوامل با استفاده از نظر کارشناسان و خبرگان کشاورزی صورت گرفت. شاخص های تعیین شده برای سه روش مختلف کاشت قلمه نیشکر با دست، کاشت نیمه مکانیزه قلمه نیشکر با دستگاه برنده-کارنده و کاشت مکانیزه قلمه نیشکر با دستگاه کارنده خودکار به فرآیند تحلیل سلسله مراتبی وارد و با نرم افزار Expert Choiceمقایسه شدند. نتایج بررسی ها نشان می دهد که کاشت نیمه مکانیزه با کمترین هزینه و بیشترین کیفیت قلمه گذاری روشی است بهینه. از طرف دیگر، کاشت دستی به دلیل هزینه بالا و به رغم آنکه در شاخص کیفیت کاشت بهتر از کاشت مکانیزه عمل کرده، رتبه ای پایین تر به دست آورده است.