ارزیابی صفات کیفی دانه در لاین های امیدبخش برنج (.Oryza sativa L)

توسعه و تولید ژنوتیپ های با کیفیت بالا یکی از اهداف مهم در برنامه های اصلاحی است. به منظور ارزیابی صفات کیفی دانه برنج، 77 لاین برنج (نسل F12) به همراه پنج رقم شاهد شامل طارم محلی، سنگ طارم، نوک سیاه، فجر و دیلمانی در آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1395 بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس طرح کاملا تصادفی حاکی از تفاوت معنی دار بین لاین های مورد بررسی از نظر صفات کیفی بود. همبستگی بین صفات کیفی نشان از وجود همبستگی مثبت و معنی دار بین میزان برنج قهوه ای و سفید و راندمان تبدیل بود. از طرفی میزان آمیلوز هم با غلظت ژل (0/79-) همبستگی منفی و معنی داری داشت. نتایج تجزیه به عامل ها، چهار عامل اصلی را استخراج کرد که در مجموع 76/75 درصد از تغییرات کل را توجیه می کردند. پراکنش لاین های مورد مطالعه بر اساس دو عامل اول که در مجموع 51/29 درصد از تغییرات را توجیه می کردند، توانست به درستی لاین های مشابه را در کنار هم و در ناحیه درست پلات دو بعدی قرار دهد. نتایج حاصل از این تحقیق بیان کرد که لاین های 47، 48، 37، 27 و 7، به خصوص دو لاین 58 و 59 به دلیل دارا بودن میزان آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن و غلظت ژل متوسط، به عنوان لاین های با کیفیت پخت مطلوب بودند و با کیفیت تبدیل بالای 67 درصد و طول دانه بالای 7/5 میلی متر در گروه برنج های دانه بلند طبقه بندی شدند و می توانند به عنوان ارقام با کیفیت مناسب معرفی شوند.