بررسی ساختار فضایی سرطان پستان براساس مدل آمیخته خطی تعمیم یافته پواسون در ایران

سرطان پستان یکی از شایع ترین بیماری های زنان است و بیش از سایر سرطان ها منجر به مرگ ومیر آنان می شود. روند رو به افزایش سرطان پستان در ایران، ضرورت انجام مطالعات گسترده در این زمینه را روشن می سازد. برخی مطالعات نشان داده اند که در کشورهای مختلف و حتی مناطق مختلف یک کشور تفاوت خطر بروز سرطان پستان وجود دارد. هدف از پژوهش کنونی تعیین ساختار فضایی بروز سرطان پستان براساس مدل های آماری و شناسایی مناطق دارای بروز بالای سرطان پستان در ایران بود. این مطالعه اکولوژیک از بهمن 1396تا تیر 1397 در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام شد. داده های مربوط به بیماران مبتلا به سرطان پستان تمام استان های ایران در فاصله زمانی سال های 88-1383 بررسی شدند. عوامل مورد بررسی در این مطالعه شامل مصرف میوه و سبزیجات، فعالیت فیزیکی، اضافه وزن یا چاقی و شاخص توسعه انسانی بودند. برای تحلیل داده ها از مدل های آمیخته خطی تعمیم یافته پواسون معمولی و فضایی استفاده گردید.  در هر دو مدل، ارتباط مستقیم و معناداری بین بروز سرطان پستان و شاخص توسعه انسانی یافت شد (P<0/05). افزون بر شاخص توسعه انسانی، عوامل اضافه وزن یا چاقی در مدل های آمیخته خطی تعمیم یافته پواسون فضایی نیز به طور مستقیم و معناداری با بروز سرطان پستان ارتباط داشت. در مدل های آمیخته خطی تعمیم یافته پواسون فضایی با ساختار همبستگی بیز کامل، استان های گیلان و آذربایجان شرقی دارای بیشترین و استان کهکیلویه و بویر احمد دارای کمترین خطر بروز سرطان پستان بودند.  توزیع سرطان پستان در ایران دارای ساختار فضایی است. یعنی استان های هم جوار خطرات بروز مشابهی در مورد ابتلا به این بیماری دارند.