نقد اخلاقی متن تاریخی کارنامه اردشیر بابکان

کارنامه اردشیربابکان با قدمت چهارصد ساله یکی از متون پهلوی است که محتوی اندرزهای اردشیربابکان، موسس سلسله ساسانی است. فضائل اخلاقی بسیاری در متن کارنامه اردشیر به وی نسبت داده شده و اورا تا درجه قهرمان ملی و حماسی که دارای تمامی صفات متعالی اخلاقی از جمله داد، دهش، مهربانی، بی باکی، تهور و قداست است، برمی کشد. به نظر می رسد اردشیرنماد هویت ملی ایران در مقابل انیران باشد. در این اندرزها با بیانی حکمت-آمیز و خردمندانه، حال و کار آدمی در عرصه گیتی به سنجش درمی آید و کوته نگری ها، هوسرانی ها، فزون خواهی ها و دیگر صفات اهریمنی سرزنش می شود. اندرز در همه زبان ها و در همه حال و همه جا و همیشه وجود داشته است و نزد هر ملتی یک نوع حالت عمومی دارد؛ از آن جایی که فضایل و رذایل اخلاقی ریشه در ذات انسان دارد، درتمام فرهنگ ها و زبان ها، مورد پذیرش همگان است. مقاله حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی می کوشد تا به نقد دیدگاه اردشیر بابکان پیرامون مولفه های اخلاقی مورد بررسی قرار دهد. با استناد به یافته های این بررسی، اندرزهای اردشیر بابکان عموما وظایف انسان را نسبت به خود، خداوند و دیگران بازگو می کنند.