تجزیه فیلوژنتیک و هاپلوگروهی بزهای بومی ایران بر اساس توالی نوکلئوتیدی ناحیه HVR1 ژنوم میتوکندری

بزهای بومی ایران به عنوان یکی از ذخایر ژنتیکی ارزشمند محسوب می شوند و حفظ تنوع ژنتیکی آنها حائز اهمیت است. ژنوم میتوکندری در یک اکوتیپ و مقایسه آن با سایر اکوتیپ ها می تواند شاخص مناسبی از میزان تنوع موجود در آن جمعیت را ارائه دهد. هدف از پژوهش اخیر بررسی ساختار ژنتیکی و ترسیم روابط فیلوژنتیکی ناحیه HVR1 میتوکندری چهار توده جمعیتی بز های بومی ایران شامل سیستانی، پاکستانی، عدنی و سیاه لری (هر کدام 4 راس) و مقایسه آنها با توالی نوکلئوتیدی جایگاه مذکور در دیگر اکوتیپ های بز می باشد. استخراج DNA کل به روش فنل- کلروفرم انجام شد و واکنش تکثیر با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی انجام گرفت. محصولات تکثیرشده پس از خالص سازی به روش سانگر تعیین توالی شدند. توالی های مذکور به همراه  توالی مشابه از ژنوم میتوکندری مربوط به سایر اکوتیپ های بز بدست آمده از مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی (NCBI) جهت تجزیه ژنتیکی و ترسیم درخت فیلوژنتیکی مورد استفاده قرار گرفت. با بررسی ناحیه HVR1 ژنوم میتوکندری در توده های مختلف بز در مطالعه حاضر 123 جایگاه چندشکلی و 16 هاپلوتیپ شناسایی شد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که 15 درصد از تنوع بین جمعیت ها و 85 درصد در درون جمعیت ها است. کلیه توده های بز ایران استفاده شده در مطالعه حاضر در گروه هاپلوتیپی A که معمولا در همه قاره ها یافت می شود گروه بندی شدند. مقادیر آماره های D و Fs تست تاجیما (به ترتیب 14/2- و 55/9-) در مطالعه اخیر منفی بود که ممکن است به دلیل کوچک بودن اندازه نمونه مورد استفاده در این مطالعه باشد. نتایج این مطالعه نشان داد توالی نوکلئوتیدی ناحیه HVR1 میتوکندری ابزار مناسبی برای مطالعات ژنتیکی و گروه بندی توده های جمعیتی بز در ایران و دنیا است.