ارزیابی روابط فیلوژنتیکی توده های مختلف ترشک (Rumex spp.) بومی ایران با استفاده از نشانگر ISSR، صفت های ریخت شناسی و بررسی ساختار روزنه ای آنها

 گیاه ترشک (Rumex spp.) از جمله گیاهان باارزش دارویی و دارای حدود 200 گونه است که در بیشتر نقاط دنیا پراکندگی دارند. ایران یکی از نقاط پراکنش این گیاه محسوب می شود و 23 گونه از این جنس از نواحی مختلف ایران گزارش شده است. در پژوهش حاضر، نشانگر مولکولی RSSI با استفاده از 15 آغازگر برای بررسی تنوع ژنتیکی و رابطه خویشاوندی اکوتیپ های ترشک بومی کشور استفاده شد. از مجموع 174 نوار، 146 نوار چندشکل تولید و امتیازدهی شدند. میانگین درصد چندشکلی برای تمام آغازگرها 31/85 درصد به دست آمد. بیشترین محتوای اطلاعات چند شکلی به آغازگر 826CBU با مقدار 5/0 و کمترین مقدار آن به آغازگر  p7با مقدار 28/0 تعلق یافت. بیشترین قدرت تفکیک نشانگری به نشانگرهای 833 CBU، IS12 و UBC810 با مقدار به ترتیب 6/13، 4/12 و 2/12 اختصاص یافت. تجزیه خوشه ایبه روش AMGPU و با استفاده از ضریب تشابه جاکارد اکوتیپ ها را در سه کلاستر دسته بندی کرد. نتایج بررسی ساختار روزنه ای اکوتیپ ها نیز تفاوت اکوتیپ ها را از نظر تراکم روزنه ای نشان دادند و تعداد روزنه برخی اکوتیپ ها در سطح رویی برگ بیشتر از سطح زیری برگ بود. نتایج نشان دادند تنوع زیادی ازنظر ژنتیکی، ساختار روزنه ای و ریخت شناسی بین اکوتیپ های بررسی شده وجود دارد و بنابراین، امکان استفاده از روابط فیلوژنتیکی و تنوع موجود به عنوان ابزار مناسبی برای طبقه بندی و کارهای اصلاحی در این گونه گیاهی وجود دارد.