مفهوم شناسی برائت و جایگاه آن در کتاب و سنت

برائت واژه ای قرآنی و درون دینی، و به معنای گونه ای انقطاع قلبی و عملی از هر گونه رفتار، عقیده یا اهل باطل است. متون وحیانی، دشمن خدای متعال و منکر ارکان رسالت را مصداق بارز اهل باطل معرفی می کند. برائت هر چند در مفهوم، با واژه هایی چون لعن، بغض، سب و عداوت همخوانی کامل ندارد، ولی ممکن است این واژه ها در مصداق، نشانه ای برای برائت به حساب آیند. برائت در ادبیات وحیانی، علاوه بر معنای لغوی و اصطلاحی، ممکن است گونه ای تفکیک عقیده و اندیشه را هم شامل شود که با توجه به شدت و ضعف آن در مراحل قلب، زبان و عمل جوارحی، مراتب مختلفی دارد. محور تحقق برائت در قرآن کریم، عداوت نسبت به دشمنان خدای متعال است. روایات اهل بیت(ع) علاوه بر ملاک قبل، عداوت نسبت به دشمنان اهل بیت(ع) و مخالفت با ایشان، که در طول عداوت با خدای متعال قرار می گیرد را نیز، به عنوان ملاک و معیار برائت تبیین کرده اند. مجموعه آیات و روایات، به روشنی از این واقعیت حکایت دارند که بدون برائت از دشمنان اهل بیت(ع) ، ایمان راستین محقق نخواهد شد. بررسی اجتهادی برائت از منظر آیات و روایات و تبیین معیارهای آن، روش پژوهش این تحقیق است.