مقایسه روش های مختلف تبخیر و تعرق پتانسیل و بررسی تغییرات زمانی- مکانی آن در حوزه آبخیز مهارلو، استان فارس با استفاده از GISGIS

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل نقش مهمی در برنامه ریزی، طراحی و مدیریت منابع آب، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی زمانی روش های مختلف محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل شامل تورنت وایت، بلانی- کریدل و هارگریوز - سامانی و بررسی تغییرات مکانی آن در حوزه آبخیز مهارلو در استان فارس می باشد. بدین منظور از آمار سالانه درجه حرارت در یک دوره آماری 12 ساله (2013-2002) و 12 ایستگاه هواشناسی در حوزه آبخیز مهارلو استفاده گردید. به منظور پهنه بندی تبخیر و تعرق و بررسی تغییرات مکان آن از روش میان یابی عکس مجذور فاصله (IDW) در نرم افزار ArcGIS استفاده گردید. در تحقیق حاضر به منظور انتخاب مناسب ترین روش برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل بلانی- کریدل، هارگریوز- سامانی، تورنت وایت از شاخص های آماری میانگین مطلق خطا (MAE) (8/64، 12/06، و 9/93)، میانگین انحراف خطا  (MBE) (0/42-، 0/56-، 1/36-) و ریشه دوم میانگین مربعات باقیمانده (RMSE) (2/49، 3/48 و 2/86) استفاده شد. نتایج نشان داد که تغییرات زمانی و مکانی تبخیر و تعرق پتانسیل درروش بلانی-  کریدل بیان گر  بیش ترین میزان تبخیر و تعرق در ایستگاه دوبنه در سال 2009 با مقدار 5/127میلی متر در سال و کم ترین مقدار آن مربوط به ایستگاه کافتر در سال 2006 با مقدار 1/85 میلی متر در سال می باشد. هم چنین بر اساس نتایج هارگریوز- سامانی، بیش ترین و کم ترین مقدار تبخیر و تعرق به ترتیب مربوط به ایستگاه های جهان آباد بختگان در سال 2009 با مقدار 1/152 میلی متر در سال و ایستگاه کمهر در سال 2003 با مقدار 5/96 میلی متر در سال می باشد، درحالی که درروش تورنت وایت بیش ترین میزان تبخیر و تعرق مربوط به ایستگاه دوبنه در سال 2009 با مقدار 103/6میلی متر در سال و کم ترین مقدار آن مربوط به ایستگاه کمهر در سال 2011 با مقدار 52/7میلی متر در سال برآورد گردید. هم چنین نتایج ارزیابی روش های مختلف برآورد تبخیر و تعرق نشان داد که با توجه به معیار MAE و RMSE روش بلانی- کریدل کم ترین میزان خطا (8/64 و 2/49) و با توجه به معیار های MAE و RMSE بیش ترین مقدار خطا مربوط به روش هارگریوز- سامانی با مقدار اندازه گیری شده MAE 12/06و RMSE 3/48 بوده است، که درمجموع روش بلانی- کریدل بهترین روش تبخیر و تعرق پتانسیل به دلیل پایین بودن میزان خطا نسبت به روش های هارگریوز- سامانی و تورنت وایت می باشد.
زبان:
فارسی
صفحات:
22 تا 35
لینک کوتاه:
magiran.com/p2017454 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!