برآورد ارزش اقتصادی آب مصرفی از رهیافت های تمایل به پرداخت کشاورزان سیب زمینی کار و ارزش تولید نهایی

در بسیاری از دشت های استان همدان توزیع رایگان و پایین بودن آب بهای پرداختی توسط کشاورزان منجر به مصرف بی رویه آن در سطح مزارع شده است که این امر می تواند منجر به تهدید منابع آب موجود و توسعه پایدار کشاورزی منطقه شود. بدون تردید یکی از مهم ترین ابزارهای تخصیص بهینه ی منابع آب، ارزش گذاری اقتصادی این نهاده است که راهبرد توسعه ی بلندمدت کشور نیز بر آن تاکید دارد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، برآورد ارزش اقتصادی آب کشاورزی در مزارع سیب زمینی در دشت رزن-قهاوند در استان همدان از دو رهیافت تابع تولید و میزان تمایل به پرداخت کشاورزان با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط (CVM) می باشد. اطلاعات موردنیاز به کمک تکمیل پرسشنامه از 150 کشاورز سیب زمینی کار، بر اساس روش نمونه گیری خوشه ایدومرحله ای در سال زراعی 95-1394 جمع آوری شد. به منظور نیل به اهداف تحقیق، از تخمین انواع فرم های توابع تولید استفاده شد و بهترین شکل تابع با توجه به نتایج حاصله، تابع تولید ترانسندنتال تشخیص داده شد. نتایج حاصل از روش تابع تولید برتر نشان داد که متوسط ارزش اقتصادی آب در تولید محصول سیب زمینی برابر 2461 ریال در هر مترمکعب می باشد. همچنین متوسط تمایل به پرداخت کشاورزان این محصول پس از برآورد مدل لاجیت برابر 3452 ریال برای هر مترمکعب به دست آمد. در راستای نتایج گزارش شده، اگر سیاست قیمت گذاری آب به عوامل موثر اعم از تمایل به پرداخت بهره برداران و همچنین مشارکت خود کشاورزان در امور تصمیم گیری بستگی داشته باشد، می توان نتایج بهتری احصاء نمود.