مداخلات مبتنی بر توانمندسازی در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس: یک مطالعه مروری ساختار یافته

مولتیپل اسکلروزیس، یک بیماری مزمن در سیستم اعصاب می باشد که به سبب مزمن و پیش رنده بودن، مشکلات متعددی را به همراه دارد. درمان این بیماری شامل مراقبت های دارویی و مداخلات توانمندسازی برای مدیریت علائم می باشد. هدف از این مطالعه بررسی مروری مداخلات توانمندسازی در این بیماران می باشد. این مطالعه به روش مروری ساختار یافته در محدوده زمانی ژانویه 2000 تا جوئن 2018 میلادی انجام شد. واژگان کلیدی مولتیپل اسکلروزیس، بیماری مزمن، کیفیت زندگی، خودمراقبتی، خودمدیریتی، توانبخشی، توانمندسازی، روان درمانی، مداخلات روان شناختی، تحقیقات بالینی و کارآزمایی بالینی تصادفی در پایگاه های نمایه سازی Magiran، PubMed ، Google Scholar و Science Direct جست وجو شدند. از مجموع 1855 مقاله یافت شده، 33 مقاله جهت بررسی مروری انتخاب شدند. نتایج بررسی نشان داد که مداخلات توانمندسازی در افراد مبتلا به ام.اس را می توان به چهار دسته از مداخلات خودمراقبتی، خودمدیریتی، توانبخشی و روان درمانی تقسیم نمود. کم توجهی به مداخلات توانمندسازی در افراد مبتلا به ام.اس به ویژه در داخل کشور، توجه کم به بیماران مرد در اجرای مداخلات، عدم در نظرگرفتن چارچوب نظری در تدوین مداخلات، نبود آزمون پیگیری و عدم استفاده از روش های مداخله ای غیرحضوری (مثل استفاده از DVD، مشاوره و آموزش تلفنی و...) در مطالعات ایرانی از جمله نکات قابل تامل در مطالعات پیشین می باشد. مطالعات توانمندسازی، نتایج قابل توجه ای در کاهش علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران ارائه کرده اند، که با درنظر گرفتن برخی نکات می توان به بهتر شدن این مداخلات کمک کرد