توبه، از کیفرزدایی و بازاجتماعی کردن بزهکار تا تقابل با حقوق بزه دیده

در حقوق جزای اسلام مواردی پیش بینی شده است که با اعمال آنها، مجازات مرتکب منتفی می- شود، یکی از مواردی که مورد توجه قانونگذار قرار گرفته، توبه است. بدین ترتیب قانون مجازات - اسلامی همگام با سیاست جنایی اسلام به طور مجزا به آن پرداخته و سقوط، عفو و تخفیف مجازات را در صورت احراز توبه برای مرتکب جرم در نظر گرفته است. جهت استفاده بهینه از آن باید، در نحوه احراز شرایط و همچنین تاسیس و گسترش برنامه های بازپروری بزهکاران و حقوق بزهدیدگان و موارد ابهام از جمله نحوه احراز توبه و تشخیص اصلاح مجرمین، نظارت بر استمرار اصلاح مجرمین و همچنین عدم وجود برنامه های بازپذیری ویژه برای مجرمین جنسی رفع گردد تا بتوان برای اصلاح فرد و جامعه از ظرفیت موجود در قانون استفاده کرد. بدین ترتیب در پژوهش حاضر به بررسی ظرفیت کیفرزدایی در سیاست جنایی پرداخته و توبه را به عنوان یکی از چالش های حتمیت اجرای مجازات در جهت اصلاح و بازپروری بزهکار مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. بر این اساس می- توان چنین بیان کرد که اگر توبه به معنی حقیقی ابراز گردد و حقوق بزهدیده تضمین شود شخص تحت اقدامات اصلاحی و بازپرورانه قرار گیرد، میتوان حالت خطرناک وی را رفع نمود، اما به دلیل تورم پرونده های کیفری و نبود تخصص و ابزارهای کافی نمیتوان بهطور گسترده از ظرفیت موجود استفاده کرد، لذا آنچه در این پژوهش ثابت شده است توبه به عنوان یک تفرید کیفری، نیازمند تخصص، علم و تجربه است. با توجه به این که احراز توبه در اختیار قاضی میباشد هرگونه اشتباهی در این خصوص میتواند آن را از یک فرصت به تهدید در تقابل با حقوق بزهدیده تبدیل نماید.