تحلیل رفتار اصلاح پرس و جوی کاربر براساس ویژگی های معنایی: تحلیل لاگ کاربران پایگاه اطلاعات گنج (ایرانداک)

نظام های اطلاع رسانی را بدون یافتن درکی روشن از مقوله هایی چون نیازهای استفاده کنندگان، چگونگی جستجوی اطلاعات توسط آنها، و چگونگی ارزیابی اطلاعاتی که دریافت می کنند، نمی توان به نحو مطلوبی طراحی کرد یا توسعه داد. این پژوهش به منظور بررسی رفتار اطلاع یابی کاربران، به تحلیل لاگ کاربران پایگاه اطلاعات گنج(ایرانداک) پرداخته است. آن چه در این پژوهش برای بررسی در نظر گرفته شده است، ویژگی های معنایی جستجو و اصلاح جستجو در میان کاربران گنج است. روش این پژوهش، تحلیل گزارش های تراکنش است که یکی از روش های تجزیه و تحلیل پایگاه های اطلاعاتی به شمار می رود. در این پژوهش، لاگ کاربران پایگاه اطلاعات گنج در بازه زمانی سه ماهه (از اردیبهشت تا مرداد 1395)از نظر ویژگی های معنایی تحلیل شد. ابزار این پژوهش سیاهه وارسی بود که ویژگی های معنایی را مدنظر قرار داده و به روش مشاهده انجام شد.  تعداد کل جستجوهای دریافتی ده میلیون رکورد بود که آنها به جستجوهای حوزه علم اطلاعات (با محدودسازی با اصطلاحات اصطلاحنامه در این حوزه) محدود شد. تعداد کل جستجوهای حوزه علم اطلاعات 106641 بود که تحلیل بر روی آنها انجام گرفت.  تحلیل معنایی جستجوها، وجود رابطه های معنایی را بین جفت های اصطلاحات مبتنی بر اصطلاحنامه در جستجوهای کاربر نشان داد. نتایج نشان داد که کاربران برای رسیدن به پاسخ مطلوب خود در پایگاه گنج جستجوهای خود را براساس روابط معنایی اصلاح می کنند.  نتایج این پژوهش می تواند در بهبود سیستم گنج برای پاسخگویی به کاربر و برای پیشنهاد برای جستجو به کاربر به کار رود.  به گونه ای که با آگاهی از این مسئله که کاربران اغلب تاکتیک های خاصی را در اصلاح پرس وجوی خود به کار می برند و از روابط معنایی خاصی در آن استفاده می کنند می توان پیشنهادات مناسبی را به آنها ارائه داد. به طوری که با جستجوی یک مفهوم خاص در موارد مشابه مفهوم دارای رابطه معنایی که اغلب مورد استفاده کاربران قرار می گیرد به آنها پیشنهاد شود.