سمیت نانو ذرات اکسید مس بر محور هیپوفیز-گناد و اسپرماتوژنز در موش صحرایی نر

نانوذرات اکسید مس با داشتن خواص منحصر به فرد، دارای کاربردهای بیولوژیک متعدد هستند. به طوری که احتمال ایجاد سمیت توسط آنها وجود دارد. این مطالعه به منظور تعیین سمیت نانوذرات اکسید مس بر محور هیپوفیز-گناد و اسپرماتوژنز در موش صحرایی نر انجام شد. در این مطالعه تجربی، 40 سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به 4 گروه شامل گروه کنترل و گروه های دریافت کننده غلظت های 10 ، 20 و 30 میلی گرم بر کیلوگرم نانوذرات اکسید مس در 5 مرتبه به صورت درون صفاقی، تقسیم شدند. خونگیری در دو مرحله (یک و 15 روز بعد از آخرین تزریق) انجام گردید و میزان هورمون های تستوسترون، FSH و LH با روش الایزا اندازه گیری شدند. پس از بیهوشی و تشریح موش ها در هر گروه، مقاطع بافتی بیضه تهیه و به روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شدند. وضعیت مورفولوژیک روند اسپرماتوژنز و شمارش انواع سلول ها (اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت و اسپرماتید) توسط میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند.  در مرحله اول خونگیری افزایش آماری معنی دار مقادیر LH و FSH به ترتیب در غلظت 10 و 30 میلی گرم برکیلوگرم مشاهده شد (P<0.05) و میزان تستوسترون و FSH در غلظت 10میلی گرم برکیلوگرم نسبت به گروه کنترل به طور معنی دار کاهش یافت (P<0.05). در مرحله دوم خونگیری، افزایش آماری معنی دار مقادیر تستوسترون و LH در همه گروه های تیمار و در غلظت های 10 و 30 میلی گرم برکیلوگرم مشاهده گردید (P<0.05). همچنین مقدار FSH در غلظت 10میلی گرم بر کیلوگرم کاهش آماری معنی داری نشان داد (P<0.05). بررسی مقاطع بافتی بیضه کاهش آماری معنی دار (P<0.05) تراکم و تعداد انواع سلول ها (اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت و اسپرماتید) و ناهنجاری در روند اسپرماتوژنز را به صورت وابسته به دوز نشان داد. به طوری که بیشترین اختلالات در غلظت 30 میلی گرم برکیلوگرم مشاهده گردید. احتمالا نانوذرات اکسید مس سبب ایجاد اختلال در ترشح گنادوتروپین ها و هورمون تستوسترون شده و در نهایت منجر به ایجاد اختلال در روند اسپرماتوژنوزیز می شود.