واپایش نابرابری فضایی توسعه شاخص های ارتباطات (مطالعه پژوهی: استان گلستان)

امروزه ارتباطات و اطلاعات در پیشرفت انسان و توسعه جوامع نقشی اساسی و انکار ناپذیر دارد. در این تحقیق با استفاده از شاخص های ارتباطات و اطلاعات به سطح بندی جامعه عصر اطلاعاتی در شهرستان های استان گلستان پرداخته ایم. روش پژوهش، بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و دارای هدف کاربردی- توسعه ای است. داده های مورد نیاز به روش کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است. تکنیک های به کار گرفته شده در این مقاله، ضریب ویژگی، حل اختلاف طبقه ای، ضریب تغییرات و مدل ویکور بوده و برای امتیاز دهی از روش آنتروپی شانون استفاده گردید، همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری Excel استفاده شده است، برای نمایش آن به صورت توزیع فضایی از نرم افزار ARC GIS 9.3 استفاده شده است. یافته های بدست آمده نشان می دهد که اختلاف فاحشی بین شهرستان گرگان به عنوان مرکز استان با دیگر شهرستان های استان از لحاظ برخورداری از شاخص های جامعه اطلاعاتی- ارتباطی وجود دارد. بر اساس نتایج تکنیک ضریب ویژگی شهرستان گرگان با میزان ویژگی بالای 3355792 دارای اختلاف فاحشی با دیگر شهرستان های استان و به صورت ملموس با شهرستان دوم استان از لحاظ برخورداری از شاخص های جامعه اطلاعاتی - ارتباطی یعنی شهرستان گنبد کاووس با میزان ضریب ویژگی 623117 می باشد. تلفیق نتایج حاصل از تکنیک ضریب ویژگی برای طبقه گذاری شهرستان های استان در مدل حل اختلاف طبقه ای نیز فقط شهرستان گرگان را در طبقه اول توسعه و 13 شهرستان دیگر استان را در طبقه محروم یعنی طبقه پنجم قرار می دهد. محاسبه ضریب تغییرات جهت تحلیل پراکنش شاخص ها نیز نشان می دهد که شاخص تعداد چاپخانه ها با میزان 24/3 دارای پراکنش نابرابری بین شهرستان های استان است. نتایج تکنیک ویکور نشان می دهد که شهرستان گرگان بیشتر شاخص های جامعه اطلاعاتی- ارتباطی را در خود متمرکز کرده و محرومترین شهرستان گمیشان است.