مقایسه دو حکایت از الهی نامه عطار و هزارویک شببا توجه به ساختار غنایی و شیوه تاثیرپذیری ادبیات عرفانی از ادبیات عامه

هر ملت برای تجلی باورها و آداب و رسوم مردمان خود خاستگاهی دارد. ادبیات آینه تمام نمای‏ گذشته هر قوم است. سیر تاریخ هر ملت یا مردم گسسته نیست و اگر پیامی در یک متن از ادبیات عامه با واقعیت‎های دوران تاریخی خود گره خورده باشد همواره با گذر زمان به دوره ‏های بعد نیز منتقل‏ و به تناسب زمان بازآفرینی می‏شود. هزارویک شب، مادر قصه‎های جهان، منبع خوبی در ادبیات عامیانه به شمار می‏رود. درواقع، می‏توان گفت حکایت های هزارویک شب در سیر زمانی خود معانی و مقاصد تازه ای یافته است. عطار، شاعر عارف، با هنر داستان پردازی از حکایت‏ های ادب عامه ‏با اندکی تفاوت در سیر داستان‏ نویسی در بیان اندیشه‏ های عرفانی‏خود بهره برده است. وجود نشانه‎ها و موارد مشترک و ارتباط و پیوند جنبه‎های ‏گوناگون صوری و محتوایی، گویای روابط بینامتنیت میان دو حکایت است. با بررسی ساختار غنایی داستان ها به روابط میان آن‏ها و توصیف الگوهای ساختاری آن‎ها پی می‏بریم. داستان‏ها بر اساس موضوع (حماسی، عاشقانه، و عارفانه) بن‏مایه‏ های متفاوتی دارند. داستان‏های عاشقانه دارای بن مایه هایی چون آغاز عشق، بزم‏ های عاشقانه و... هستند.
در این پژوهش، ساختار غنایی دو حکایت «پیر عاشق و جوان گازر» در الهی‏نامه عطار و «عاشق صادق» در هزارویک شب با هم مقایسه شد و تاثیرپذیری ادبیات‏ عرفانی از ادب عامه و همچنین سیر تحول دو حکایت از دیدگاه ژرار ژنت و روابط بینامتنیت بررسی شد.