بررسی نقش گراز در فرهنگ ایران و چین

نمادهای حیوانی همواره جایگاه ویژه ای در صورت بندی های هنری داشته اند تا حدی که گاه به عنوان نمادی از خدایان در آیین ها، مورداستفاده و پرستش قرارگرفته اند. این پژوهش به دنبال آن است تا نماد گراز را در دو تمدن ایران و چین، از هنگام شکل گیری جاده ابریشم، مصادف با دوره اشکانی در ایران و هان در چین تا پایان دوره ساسانی و تانگ موردمطالعه قرار بدهد. جستار پیش رو به گرد این پرسش سامان یافته است که «به دنبال نقل و انتقالات ناشی از شکل گیری جاده ابریشم آیا می توان نماد گراز را نمادی انتقالی از تمدن ایران به چین دانست؟». بر این مبنا این فرضیه شکل می گیرد که «به نظر می رسد شکل گیری نماد گراز در آثار هنری تمدن چین، نقشی اقتباسی و راه یافته از ایران است». این نوشتار به روش توصیفی-تطبیقی، هدف تبیین جایگاه نقش گراز در آثار هنری این دوره ها و بیان شباهت ها، تفاوت ها و بازنمایی های آن در دو تمدن ایران و چین را دارد. داده های به دست آمده بیان می دارد که چینی ها این نقش را از ایران گرفته ولی در کاربری، آن را در راستای هنر خود به کاربرده اند. برمبنای یافته ها، نقش گراز در ایران سیر تطوری را پیموده و شکل گیری نقش گراز در چین از آغاز شکل گیری جاده ابریشم یعنی از دوره ای بوده که چین اولین ارتباطات خود را با ایران برقرار کرده است.