نخل گردانی؛ روایت مردمی اجتماعی هنرمندانه از مرگ

«نخل گردانی» وجهی از تاریخ دینی شیعیان را بیان می کند و صورت نمایشی اعتقادات مردم ایران، از رخدادی واقعی تاریخی در حوزه حیات مرگ قدیسان دین است. بررسی ها در پژوهش حاضر، نشان می دهد که اگرچه آیین نخل گردانی ظاهرا در اجرای مشارکتی خویش، مفهوم مرگ را به نمایش می گذارد، در تفسیر معنایی اش، نوعی مناسک گذار برای بازتولد محسوب می شود. چنان که هر ساله با به نمایش گذاردن نخل و پویا نمودن رویکردهای مذهبی اثر، در عین حال که بستری جمعی را برای مناسک اجتماعی مرگ فراهم می سازد، گریز از میرایی و میل به جاودانگی را در تجربه تاریخی عاشورا ارائه می دهد. این امر، با مهیا نمودن الگو و زمینه ای صورت می گیرد که در آن پیام هنرمند (به عنوان نشانه هایی نمادین) با قرارگیری در ظرفی کارکردی آیینی، بی هیچ  تفسیر و واسطه ای برای مردم فهم پذیر می گردد و آنان با حضور در فضای دایره ای تکیه، در مسیر این اجرا و با رمزگشایی اثر، ارزش ها و باورهای دینی را دریافته، تولد درونی مجددی می یابند.