ارزیابی برخی صفات بیوشیمیایی در چند گونه زراعی و وحشی گندم تحت تنش خشکی

تنش خشکی یک تنش غیرزنده است که به عنوان یکی از عوامل مهم کاهش دهنده رشد محصولات کشاورزی در بیشتر نقاط جهان مخصوصا ایران بوده و منجر به تنش اکسیداتیو می شود. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی صفات ویژگی های بیوشیمیایی، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی زابل به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1395-1396 انجام گرفت. فاکتور اول گونه های گندم (تائوشی، اسپلتوئیدز، اورارتو، شبرنگ، بهرنگ، سیستان، ارگ) و فاکتور دوم سطوح آبیاری (90، 70، 50 و 30 درصد ظرفیت زراعی) بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر غلظت پروتئین، کلروفیل a، b، کاروتنوئید، آنزیم کاتالاز، سوپر اکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و مالون دی آلدئید تاثیر معنی داری داشت. این در حالی است که با افزایش تنش میزان آسکوربات پراکسیداز متغیر بود به طوری که ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. این وضعیت نشان دهنده فعال شدن سیستم آنتی اکسیدانی در گونه های مختلف گندم برای افزایش تحمل به خشکی است. پروتئین، کلروفیل و کاروتنوئید با افزایش تنش خشکی تا سطح 50 درصد ظرفیت زراعی ابتدا افزایش و با شدیدتر شدن تنش باعث کاهش این مقادیر شد. احتمالا فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی مانع از تجزیه پروتیئن و سایر اجزاسلولی شده است. در این تحقیق رقم شبرنگ نسبت به دیگر ارقام برتری داشت در حالی که کمترین مقادیر مربوط به گونه هگزاپلوئید سیستان بود.