تحلیل پایداری بندهای سنگی- ملاتی آبخیز کلستان شیراز

ارزیابی عملیات آبخیزداری اطلاعات باارزشی را برای برنامه ریزی بلند مدت در اختیار مدیران و تصمیم گیران قرار می دهد. این ارزیابی در  70 بند کوتاه سنگی- ملاتی در آبخیز کلستان شیراز اجراشده در سال 1385 انجام شد. با برداشت های میدانی اطلاعات سازه ها نظیر موقعیت، تعداد، نوع سازه، وضعیت مصالح، کارآیی فعلی، وضعیت تخریب (شدت و محل)، نوع و عامل های آسیب‎دیدگی سازه‎ها در برگه های اطلاعاتی ثبت، و نقشه ی پراکنش سازه‎ها تهیه شد. پایداری در برابر نشست، واژگونی و لغزش بررسی شد. آب دهی طراحی بندها با دوره ی بازگشت‎های متفاوت مشخص، و بیش ترین آب دهی رخ داده در طول دوره‎ی پژوهش تعیین شد. نتایج نشان داد که از آن جا که از زمان ساخته شدن تا ارزیابی (سال 1393) آب دهی پیش بینی شده ی بندهای کوتاه با دوره ی بازگشت 25 ساله رخ نداده است، براساس آب دهی نمی توان پایداری این بندها را ارزیابی کرد. نشست در هیچ یک از نقطه های اندازه گیری مشاهده نشد. تحلیل‎ها نشان دهنده ی پایداری 98/6 % از بند ها از نظر واژگونی و لغزش بوده، و فقط 1 بند (1/4 %) به طور کامل تخریب شده است. اگرچه بندها دربرابر نشست، واژگونی و لغزش پایداری نشان دادند، نشانه های آسیب‎دیدگی در آن ها دیده شد. علت اصلی آسیب‎دیدگی بندها در این آبخیز به کاربردن مصالح نامناسب، آب شستگی و اجرا کردن نامناسب به ترتیب با احتمال تاثیر 53/7، 27/78 و 18/52 % است. برای جلوگیری از پدیده‎ی زیرشویی باید خاک بستر در محل قرارگیری بند برداشته و در لایه‎های مختلف متراکم شود.