اثر متقابل درختان بالغ سرخدار(Taxus Baccata L.) و تجدید حیات آن در ذخیره گاه افراتخته استان گلستان

درک سازوکارهای زیربنایی برای تجدید حیات گونه های درختی و همچنین اثر متقابل مثبت و منفی بین گونه های درختی و تجدید حیات می تواند اثربخشی مدیریت جنگل و فعالیت های احیایی را بهبود بخشد. گونه سرخدار از گونه های بومی جنگل های هیرکانی است که به دلایل متعدد از جمله نبود تجدید حیات رو به زوال رفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط درون گونه ای درختان بالغ سرخدار و تجدید حیات آنها در ذخیره گاه افراتخته در استان گلستان انجام گرفت. پس از جنگل گردشی، عرصه ای به مساحت حدود 2 هکتار انتخاب شد و موقعیت مکانی همه درختان و تجدید حیات سرخدار در آنها به روش فاصله-آزیموت با استفاده از دستگاه TP360B ثبت شد. در مجموع 417 درخت سرخدار و 59 تجدید حیات در منطقه تحقیق ثبت شد. حداقل و حداکثر قطر درختان سرخدار به ترتیب 6 و 124 سانتی متر بود. نتایج تابع تک متغیره O-ring نشان داد که الگوی پراکنش درختان سرخدار کاملا تصادفی و الگوی پراکنش تجدید حیات نیز تا فاصله 5 متری کپه ای و بعد از آن تصادفی است. نتایج تابع دومتغیره O-ring نیز نشان داد که رقابت شدید و برهمکنش منفی (دفع) بین درخت بالغ سرخدار و تجدید حیات آن وجود دارد. به نظر می رسد تراکم درختان بالغ در جنگل و سایه اندازی زیاد در طول سال توسط سرخدارهای بالغ با نبود تجدید حیات در این ذخیره گاه ارتباط مستقیم دارد. همچنین آللوپاتی درختان مادری سرخدار می تواند بر تراکم نهال ها و نونهال ها در زیر تاج درختان مادری تاثیر منفی داشته باشد. نواحی خارج سایه درختان بالغ گونه سرخدار به احتمال زیاد نمایانگر مکان های بهینه برای تجدید حیات است. از این رو برای حفاظت توده های موجود سرخدار، فعالیت های مدیریتی روی تجدید حیات باید در این نواحی تمرکز یابد.